O‗zbekiston respublikasi oliy va o‗rta maxsus ta‘lim vazirligi

2-topshiriq.  Matnni  o‘qing.  Matnda  berilgan  ma‘lumotlarni  eslab 

qoling. 

 

 

Mos manbalarni topish 

Talabalar uchun istalgan kursda muvofiq manbani tez topish va tushuna 

olish muhim hisoblanadi. Bubo‗lim:

 

Matn - til tabiatining barcha 

xususiyatlari 

mujassamlanadigan lisoniy 

birlikdir. 

Matn – tilning yashash, 

«hayot kechirish» shakli va 

shunga nisbatan uning 

maqomi belgilanadi.  

Mashhur adabiyotshunos 

M.M.Baxtin aytganidek, matn 

«barcha gumanitar fanlarning 

birlamchi manbai, boshlang‗ich 

nuqtasidir» .  

Ma‘lum 

voqea-hodisalarga, 

narsa  va  shaxslarga  oid  fikr-

mulohaza  bildirish,  ularni  badiiy-

tasviriy  vositalar  yoki  dalillar 

bilanta‘riflash,  izohlash,  isbotlash, 

asoslash 

tavsifiy 

matnga 

xos 

xususiyatlardandir. 

Shuning 

uchun,  bunday  matnda  belgi-

xususiyat 

ifodalovchi 

so‗zlar, 

atamalar,  modal  so‗zlar,  fe‘lning 

funksional  shakllari,  ravishlar  faol 

qo‗llanadi.Tavsifiy 

matn 

yaratishda 

uyushiq 

bo‗laklar, 

ajratilgan  gap  bo‗laklari,  atov 

gaplar, sodda gaplar, qo‗shma gap 

ko‗rinishlaridan 

ham 

keng 

foydalaniladi. 

 

---

191 

 

 

1.  Akademik  matnlar 

Siz veb sayt yoki jurnal maqolalari kabi matn turlarini o`qishingiz kerak. 

Demak, eng mos matnlarni aniqlash va ularning qiymatini baholashga yordam 

beradigan xususiyatlari bilan tanishish muhim  sanaladi. 

2. Adabiyotlardan  foydalanish 

Sizning  o`qituvchinigiz  qog`ozda  chiqarilgan  ro`yxatni  berishi  mumkin 

yoki  u  kutubxona  veb  sayti  orqali  onlaynda  mavjud  bo`lishi  mumkin.    Ro`yxat 

odatda  darslik,  jurnal  maqolalari  va  veb  saytlardan  tashkil  topadi.  Agar, 

ro`yxat  elektron  bo`lsa,   materialning  mavjudligini  tekshirish  uchun  kutubxona 

katalogiga  ishora  beriladi.  Agar,  ro`yxat  qog`ozda  chiqarilgan  bo`lsa,  siz 

matnni  topish  uchun  kutubxona  katalogidan  foydalanishingizga  to`g`ri  keladi.  

Siz kitobning barcha so`zini o`qishingiz shart emas,  chunki, o`qiydigan joyingiz 

ro`yxatda  berilgan.  O`qituvchingiz  qaysi  betni  o`qishingizni  va  qaysi  qism 

muhimligini aytar.  Adabiyotlar ro`yxatda quyidagi formatlarni ko`rasiz:  

Kitoblar Miles T.R.Dyslexia: a hundred yearson /T. R. Miles and Elaine 

Miles, 2nded. Open University Press, 1999. 

Jurnal    maqolalari  Paulesu  E.  etal.Dyslexia:  madaniy  xilma-xillik  va 

biologic birlik. Science, 2001, 291, betlar2165–2167. 

Vebsaytlar: www.well.ox.ac.uk/monaco/dyslexia.shtml