O‗zbekiston respublikasi oliy va o‗rta maxsus ta‘lim vazirligi

 

2-topshiriq. 

Matnni o‘qing. Matnni so‘zlab bering.

 

Muloqotning biznesdagi o‗rni

 

Biznes  muloqot  Shaxsiy  va  ijtimoiy  muloqotga  nisbatanrasmiyligi  bilan 

xarakterlanadi.  Har  qanday  biznesning  muvaffaqiyati    gʻoyatda    yaroqli  va 

samarali  muloqotga  bogʻliq    boʻladi.  Bu  muloqot    biznes  tashkilotlari,  bozorda, 

tashkilotlar  va  ishchilarning  turli  xil  guruhlari,  biznes  egalari  va  ishchilari, 

xaridorlar  va  sotuvchilar,  xizmat  ta‘minotchilari  va  mijozlar,  savdo  va  tashkilot 

xodimlari hamda matbuot xodimlari oʻrtasida ham sodir boʻladi. Bu kabi barcha 

muloqotlar biznesga oʻz ta‘sirini  oʻtkazadi. Diqqat bilan qilingan bu kabi muloqot 

---

11 

 

biznes  manfaatlariga  koʻmaklashadi.  Aks    holda,  u  tashkilotni  nochor  ahvolda 

koʻrsatadi. 

Muloqot  har  qanday tashkilot uchun  hayotiy kuch manbaidir. Har qanday 

tashkilotda  asosiy  muammo  samarali  muloqot  jarayonidir.  Odatda,  boshqaruv 

muammosi  yetarli  darajada  boʻlmagan  muloqotga  sabab  boʻladi.  Buyruqlarni  

notoʻgʻri  talqin    etish  jiddiy  xatolarni  keltirib  chiqaradi.  Muloqotdagi  asosiy 

muammo  talqin  etilgan  ma‘no  boʻlib,  uni  soʽzlovchi  koʽzda  tutmagan  boʻlishi 

mumkin. Soʻzlovchi  va  tinglovchi alohida ikki  shaxsligi, ularning   oʻz  cheklovlari 

mavjudligini  va    ular    oʻrtasidagi    xabarda  ma‘no  buzilishi  mumkinligini  anglab 

yetish shart.  

Insonlar  tashkilot  ichida  bir-birlari  bilan  muloqot  qilishlari  ichki  muloqot  

hisoblanadi. Bu bir jamoada ishlash va umumiy maqsadlarni anglab  yetish uchun  

qilinadi.  Muloqot rasmiy yoki norasmiy boʻlishi mumkin. Ichki muloqot yuzma-yuz 

va  yozma  muloqotni  oʻz  ichiga  oladi.  Xabar,  hisobot,  ofis  buyruqlari,  aylanma 

farmoyish,  faks,  videokonferensiya,  yigʻilish  va  shu  kabilar  ichki  muloqot 

namunalaridir. 

 

Tashkilotdagi xodimlar tashkilotdan tashqaridagi shaxslar bilan muloqotlari 

tashqi  muloqot  deb  ataladi.  Bu  shaxslar  mijozlar  yoki  Xaridorlar,    dilerlar  yoki 

Muloqot biznesning hayotiy kuch manbaidir. Hech qanday biznes samarali muloqot tizimi  

mavjud boʻlmaganda rivojlana olmaydi. 

Muloqot biznesning qandayligi va oʻlchamidan qat‘i nazar tashkilotni birgalikda ushlab 

turuvchi poydevordir. 



 

Insonlarning tashkilot ichida bir-birlari bilan muloqot qilishlari ichki muloqot, tashkilotdagi 

xodimlarning  tashkilotdan tashqaridagi shaxslar bilan muloqotlari tashqi muloqot deb ataladi. 

Jamoada yaxshi ishlash qobiliyati, qoʻl ostidagilaringizni boshqarish va sizdan yuqori 

lavozimdagi shaxslar, xaridorlar va  hamkasblar bilan munosabatingiz sizning muloqot qilish 

mahoratingizga bogʻliq  boʻladi.

 

---

12 

 

distribyutorlar, axborot vositalari xodimlari, hukumat, omma va shu kabilar tashqi 

muloqot namunalaridir. 

 

Biznesni  tashkil  etishda  Biznes  reja  tuzish  muhim  ahamiyatga  ega. 

O‗zbekiston Milliy ensiklopediyasida  Biznes reja tushunchasiga quyidagicha ta‘rif 

berilgan: