O`zbekistоn respublikasi оliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi

asosiy va aylanma kapital 
haqidagi tushunchaning boshi edi, 
bu  atamalarni  ham  u  kiritgan.  Fiziokratlar  (F.Kene)  boshlang'ich  va  yillik  avans 
(bo'nak) tushunchalarini dehqonchilik kapitaliga qo'llagan bo'lsalar, Smit asosiy va 
aylanma  kapitalni  sohasidan  qat'i  nazar  barcha  amaldagi  kapitalga  xos  deb 
tushuntiradi.  Ammo  u  aylanma  kapital  deganda  tovar  va  pul  kapitalini  xato 
tushungan (bu muomala sohasiga xos kapital). Bu kapitalni hosil qiluvchi moddiy 
elementlarga  sotuvchilar  qo'lidagi  oziq-ovqat,  materiallar  va  tayyor  buyumlar 
hamda  ko'rsatilgan  taqsimlash  va  muomalaga  kiritish  uchun  kerak  bo'lgan  pullar 
ham kirgan. Uning fikricha, aylanma kapital doimo muomalada bo'lishi kerak. 
Savdo-sanoat  maqsadlari  uchun  mo'ljallangan  mashina  va  mehnat  qurollari, 
erni  yaxshilash  (tozalash,  drenaj  qilish,  o'g'itlash  va  boshqalar)  uchun  ajratilgan 
narsalar  jamiyat  barcha  a'zolarining  o'zlashtirgan  va  foydali  qobiliyatlari  asosiy 
kapitalga tegishli deb hisoblangan. Shunday qilib, Pettidan keyin Smit ham  asosiy 
kapitalga  xodimlarning  mehnat  malakasi  va  qobiliyatini  qo'shdi.  Bu  masalani 
ancha  chigallashtirdi,  chunki  malaka  va  qobiliyat  kapital  deb  e'lon  qilindi.  Uning 
egasi  esa  foyda  oluvchi  bo'lib  qoladi  (ishchi  har  doim  ham  foyda  egasi  bo'la 
olmaydi,  uni  kapitalist  yoki  er  egasi  oladi).  Asosiy