O`zbekistоn respublikasi оliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi

4.2. Shoxruh Mirzo va Mirzo Ulug'bek davridagi iqtisodiy islohotlar 
A.Temur  vafotidan  keyin  Shohruh  va  Ulug'bek  (1394-1449)  podsholigi 
(1409-1449)  davrida  iqtisodiyot  yaxshi  rivojlandi.  Ayniqsa  qo'shni  mamlakatlar 
bilan  savdo-sotiq  munosabatlari  o'sdi.  Bu  Movarounnahrda  (arabcha  «daryo 

---

 
92 
ortidagi»  (mamlakat)  degani)  1428  yilda  Ulug'bek  tomonidan  o'tkazilgan  pul 
islohoti  bilan  bog'liqdir.  Jamiyatda  pulning  ahamiyatini  yaxshi  tushungan  holda 
uning qadr-qimmatini oshirish uchun harakat qilingan. 
O'sha  davrda  muomaladagi  fulusiy  chaqa  pullar  engil  vaznda  bo'lib,  savdo 
rivojiga to'siqlik qilgan. Ulug'bek engil vaznda zarb etilgan va muomalada yurgan 
barcha  chaqa  pullarni  man  etdi.  Eski  chaqalarni  yangisiga  almashtirib,  ichki 
savdoning  mayda  mis  pullarga  bo'lgan  talabini  qondirish  uchun  u  bir  vaqtning 
o'zida  Buxoro,  Samarqand,  Qarshi,  Termiz,  Toshkent,  Shohruhiya  va  Andijon 
shaharlarida  zarbxonalar  tashkil  etib,  bir  xil  vazndagi 
salmoqli  fuluslarni  zarb  ettirib,  muomalaga  kiritdi.  Eski 
chaqalar  qisqa  vaqt  davomida  yangi  pullarga  almashtirilib 
olingach, mis pullar  
 
zarbini 
markazlashtirish 
maqsadida 
boshqa 
shaharlardagi  zarbxonalarga  barham  berildi.  Faqat  Buxoro 
zarbxonasi (poytaxt Samarqandda emas) saqlab qolindi. Xalq 
orasida  «fulusi  adliya»,  ya'ni  adolatli  chaqa  nomi  bilan 
shuhrat qozongan bu yangi mis fuluslar mamlakatning barcha 
shahar  va  qishloqlarida  keng  muomalaga  kirib,  davlatning 
ichki  savdosini  naqdina  bilan  to'la  ta'minlay  boshladi.  Ichki 
chakana savdo-pul munosabatlaridagi tanqislikni fulusning vazni va qiymatini