O`zbekistоn respublikasi оliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi

QISQACHA XULOSALAR 
 
Milliy 
iqtisodiy 
tafakkurning 
shakllanishida 
Markaziy 
Osiyodagi 
donishmandlarning hamda, xalq og'zaki ijodi namunalarining ahamiyati shubhasiz 
muhim o'rin tutadi. Bunday g'oyalar shakllanishining asosini «Avesto» dagi tarixiy 
boy  manba tashkil etadi. Keyingi  bosqichni esa  islom  ta'limotining  O'rta  Osiyoga 
yoyilishi  bilan  bog'lash  mumkin.  Jumladan,  Markaziy  Osiyodagi  iqtisodiy 
g'oyalarning ravnaq topishida Burhoniddin al-Marg'inoniyning «Xidoya» asaridagi 
iqtisodiy fikrlardir. Keyingi bosqichda esa, 9-10-asrdagi iqtisodiy g'oyalar rivojida 
muhim hissa qo'shgan qomusiy allomalar Farobiy, Ibn Sino, Beruniy hamda Yusuf 
Xos  Hojibning  fikr  va  qarashlari  muhim  hisoblanadi.  Umuman  olganda  o'sha 
davrdagi iqtisodiy g'oyalarning hususiyatlariga quyidagilar kiritish mumkin:  
1.  Iqtisodiy  qarashlar  fikrlar  va  g'oyalar  asosan  faylasuflar,  diniy  arboblar 
tomonidan bayon etilgan.  
2.  Nazariy  tadqiqotlar  esa  cheklangan  tor,  sodda  yondashuvlar  asosida 
umumlashtirilgan.  3.  Takror  ishlab  chiqarish  jarayonida  natural  xo'jalik 
munosabatlarining ustunligi egallagan.  
4. Ekstensiv takror ishlab chiqarishning ustunvorligi davom etgan.  
5.  Qo'shimcha  maxsulot  yaratishning  vosita  usul  va  shakllarini  ijtimoiy 
hayotga tadbiq etish ta'mirlangan.  
Xalq og'zaki ijodida esa mehnat taqsimotining o'rni mol-mulkning ko'payishi 
uchun  asos  bo'lib  xizmat  qilishi  ta'kidlangan.  Donishmandlarning  iqtisodiy 
g'oyalarida  esa,  zamonaviy  dunyoqarashning  umumbashariy  mezonlari  qayd 
etilgan.  Shuningdek,  mulkdorlikning  yuksak  ma'naviyat  bilan  uyg'unlashishi 
zarurligi  bayon  etilgan.  Xayotga,  mehnatga,  mulkka  hamda  erga  bo'lgan 
munosabatning umumbashariy mezonlarga asoslanishiga undaydi. Xar bir shaxs va 
oila  farovonligi  jamiyat  va  davlat  kuchli  va  qudratli  bo'lishiga  zamin  yaratishi 
asoslanadi.  

---

 
87