O‟zbekiston respublikasi oliy va o‟rta maxsus ta'lim vazirligi

Sfera  va  silindr  sirtlarining  kesishishi.  Aylanish  o'qi  gorizontal  tekislikka 

perpendikulyar  joylashgan  silindr  markazi  silindr  o'qida  joylashgan  shar  bilan 

frontal  proyeksiyada  to'g'ri  chiziq  kesmasi  sifatida  proyeksiyalanadigan  aylana 

bo'yicha  kesishadi  (254-shakl).  Haqi-  qatan  ham,  silindr  kontur  yasovchisi  va 

shar  ocherkining  kesishish  chizig'ining  A  va  B  nuqtalari  orqali  P  yordamchi 

gorizontal  tekislik  o'tkazib  quyidagilarni  qayd  qilishimiz  mumkin.  P  tekislik 

silindrni

 

 

 

 

252-shakl. O'qlari parallel bo'lgan silindr va tonus sirtlarining 

kesishi-  shiga  misol  253-shakl.  Sirtlarning  kesishishiga  misol 

va 

ularning 

chizmada 

tasvirlanishi

 

 

 

 

 

 

 

 

---

 

312 

ham, sharni ham proyeksiyalovchi tekislikda yotgan bir xil diametrli aylana bo'yicha 

kesadi.  Shuning  uchun  uning  frontal  proyeksiyasi  a ' b '   kesma  ko'rinishida 

tasvirlanadi. 

Markazlari  shu  sirtlarning  o'  qlarida  yotgan  konus  yoki  sharning  shar  bilan 

kesishishida (254-shakl) kesishish chizig'ining frontal proyeksiyasi ham to'g'ri chiziq 

shaklida proyeksiyalanadi. 

Agar  shar  markazi  silindr  o'qidan  tashqarida  joylashsa,  kompleks  chizmada 

kesishish chizig'i lekalo egri chiziqlari ko'rinishida bo'ladi. Kesishish chizig'ini qurish 

uchun gorizontal yordamchi tekisliklardan foydalaniladi.