O‟zbekiston respublikasi oliy va o‟rta maxsus ta'lim vazirligi

1 misol:. 

Qurilish  maydonining  qiyaligini  quring  va  ularning  kesishish  chizig‘ini 

aniqlang. 

14.9  shaklda  AVSDE  kontur  bilan  chegaralangan  qurilish  maydonining 

rejasi berilgan. Maydon sathi belgisi +10 m. Joyning gorizontal tekisligi belgisi +7 m. 

Maydon to‘g‘ri chiziq kesmalari (AV, BC, SD, YeA) va aylana (DE) yoyi 

bilan chegaralangan hamda markazda S nuqta joylashgan. 

Maydonning qiyaligi loyihalashda tekislik berilgan qiyalikda iΔ = 1:1,5, iG 

= 1:1,5, iP = 1:1, iT = 1:1 to‘g‘ri chiziqning gorizontal kesmasi va to‘g‘ri konusning 

sirti orqali o‘tkaziladi. Gorizontal (+10 belgi bilan DE yoy) va qiyalik yasovchisi i = 

1:1,5 berilgan. 

 

 

14.7 шакл 

14.8 шакл 

---

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

R va T tekisliklar intervali L = 1/i = 1/1:1 = 1 ga teng, shuning uchun V

10

S

10

  

va A

10

V

10 

kesmalarga parallel bir birlik masshtab masofada gorizontallar o‘tkazamiz.  

G, ∆ tekisliklarning va konus sirtining intervali   L = 1/1:1,5 = 1,5 ga teng, shuning 

uchun  G,  ∆  tekisliklarning  gorizontali  va  S  markaz  atrofida  aylana  hosil  qilivchi 

konusnining  gorizontali  bir  yarim  masshtab  birligiga  teng  bo‘ladi.  Qiyaliklarni 

kesishish  chizig‘ini  aniqlash  uchun  bir  belgili  gorizontallarni  kesishish  nuqtasini 

topamiz.  R  va  T,  ∆  va  R,  T  va  G  tekisliklar  mos  ravishda  to‘g‘ri  chiziqlar  V

10

L

7

, 

C

10

M

7

  va  A

10

K

7

 bo‘yicha kesishadi. A

10

E

10

 to‘g‘ri chiziq kesmasi DE aylana yoyiga 

urinadi, shuning uchun shu kesma orqali G tekislik o‘tkazilib konus sirti bilan urinma 

hosil  qilinadi.  Tekislik  va  konus  sirti  bir  qiyalikka  ega  (E

10

O

7

  –  G  tekislikning 

konusga urinma chizig‘i). 

∆ tekislikni G tekislikdan farqi konusga urinma bo‘lmaydi, lekin uning sirtini 

egri chiziq bo‘ylab kesadi (D

10

 N

7

), ya‘ni ∆ tekislik SD to‘g‘ri chiziq orqali o‘tkazilib 

konusni  kesib  o‘tadi.  Konus  sirti  bilan  tekislikning  kesishish  chizig‘ini  aniqlash 

uchun bir xil belgili gorizontallarning kesishish nuqtasini topamiz.