O‟zbekiston respublikasi oliy va o‟rta maxsus ta'lim vazirligi

 

 

 

 

 

 

 

---

 

 

 

 

 

 

 

 

 

13.3. Ikkita to‟g‟ri chiziqning o‟zaro vaziyati. 

  

Ikkita to‘g‘ri  chiziq  fazoda o‘zaro parallel,  bir  – biri bilan kesishgan  yoki 

kesishmagan bo‘lishi mumkin. 

Parallel  to‟g‟ri  chiziqlar.  Bu  vaziyatda  ularning  proektsiyalari  ham  bir  – 

biriga parallel, intervali teng va ishorasi bir yo‘nalishda ko‘tariladi (13.4 shakl). 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Kesishuvchi  to‟g‟ri  chiziqlar.  Kesishuvchi  to‘g‘ri  chiziqlarning 

proektsiyalari  ham  kesishadi  va  to‘g‘ri  chiziqlarning  kesishgan  nuqtalari  bir  xil 

ishorali bo‘ladi. 

13.5  a  shaklda  gorizontal  proektsiyalari  kesishgan  to‘g‘ri  chiziqlar 

tasvirlangan.  To‘g‘ri  chiziqlar  fazoda  kesishishini  bilish  uchun,  ularning 

proektsiyalaridagi kesishish nuqtalarini ishoralari bo‘yicha topish talab etiladi. 

13.5  b  shaklda  tasvirlangan  AB  va  CD  to‘g‘ri  chiziqlarning  fazodagi 

vaziyatini aniqlash quyidagicha: 

1)  AB  va  CD  to‘g‘ri  chiziqlarni  gradiyatsiyalaymiz.  A

4

,  V

6

,  S

6

,  D

2 

nuqtalardan to‘g‘ri chiziq proektsiyalarga mos ravishda perpendikulyarlar o‘tkazamiz 

va perpendikulyarlarga nuqtalarning balandligiga teng kesmani qo‘yib chiqamiz; 

2)  AB  va  CD  to‘g‘ri  chiziqlarning  haqiqiy  kattaligini  olib,  to‘g‘ri 

chiziqlarning  proektsiyalaridagi  kesishish  nuqtalarini  (F  va  K)  ishoralarini 

aniqlaymiz; 

3) A

4

V

6

 va D

2

S

6 

to‘g‘ri chiziqlar o‘zaro kesishadi,  F  AV va K SD, (F

5

F = 

K

5

K). 

 

 

13.4 шакл 

---