O`zbekiston respublikаsi oliy vа o`rtа mаxsus tа`lim vаzirligi

2.4. To‘g‘rilagichlarning tashqi xarakteristikasi

To‘g‘rilangan kuchlanishning o‘rtacha qiymatini iste`molchi tokining o‘rtacha qiymatiga grafik bog‘liqligi, to‘g‘rilagichlarning tashqi xarakteristikasini ifodalaydi.

Yuklama aktiv yoki aktiv-induktiv xarakterda bo‘lganda tashqi xarakteristika quyidagi ifoda bilan aniqlanadi:

U_N=U_{N XX} - (Σ∆U_V+I₂R_T+I_N R_F) (13)

Bu erda U_{N XX} - salt ishlashdagi to‘g‘rilangan kuchlanishning o‘rtacha qiymati;

I₂R_T – transformator chulg‘amidagi kuchlanish tushuvining o‘rtacha qiymati;

Σ∆U_V - Ventildagi kuchlanish tushuvining o‘rtacha qiymati;

I_N R_F - Filtrdagi kuchlanish tushuvining o‘rtacha qiymati;

Yuklamada I_N tokning ortishi sxema elementlarida kuchlanish tushuvining ortishiga olib keladi. Natijada iste`molchida kuchlanish kamayadi. Chunki diodlarning qarshiliklari tokka bog‘liq va volt-amper xarakteristikasi nochiziqlidir. Xuddi shunday filtrning mavjudligi va uning turi to‘g‘rilovchi qurilmaning tashqi xarakteristikasiga etarlicha ta`sir qiladi.

Tashqi xarakteristikasining egriligiga qarab to‘g‘rilagichning chiqish (ichki) qarshiligini baholash mumkin. Xarakteristika egriligi qancha kichik bo‘lsa, to‘g‘rilagichni chiqish qarshiligi shuncha kichik bo‘ladi.