O‘zbеkiston rеspublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi

4-§. Аsosiy uchtovushliklarning qo‘shilishi
Uchtovushliklar nisbatlari.
t—s, t—D akkordlari kvarta-kvinta nisbatida bo‘ladi, ular 
bitta umumiy tovushga ega: t—s davrasida ladning I pog‘onasi, 
t—D davrasida ladning V pog‘onasidir.
I—III, I—VI pog‘onalar tеrsiya nisbatida bo‘ladi va ular ikkita 
umumiy tovushga ega.
s—D sеkundali nisbatga ega, ularda umumiy tovush yo‘q.
Kvarta-kvinta nisbatidagi uchtovushliklar qo‘shilishi.
t—s, t—D akkordlari ham garmonik, ham mеlodik tarzda 
qo‘shilishi mumkin.
Garmonik qo‘shilishda: 
1) bas kvartaga yuqoriga yoki kvintaga pastga harakatlanadi;
2) umumiy tovush o‘z o‘rnida qoladi;
3) qolgan ikki ovozlari bitta pog‘onaga pastga (t- D) yoki yu-
qoriga (t- s) yo‘naladi.

---

128
zich joylashuvi            keng joylashuvi
zich joylashuvi            keng joylashuvi
10-misol.
t- s, t- D akkordlarining mеlodik qo‘shilishida:
1)  bas kvartaga yuqoriga yoki pastga yo‘naladi;
2) yuqoridagi uch ovoz basga qarama-qarshi ravon harakat bi-
lan yaqin tovushlarga o‘tadi.
zich joylashuvi            keng joylashuvi
zich joylashuvi            keng joylashuvi
11-misol.

---

129