|
Hajmli chizma
Dimension (Размерные линии) instrumentini Curve (Кривая) instrumentiga tanlash bitta emas, koʻp instrumentlardan foydalanish imkonini beradi. Bunga tasvir ustiga turli hajmdagi sxemalar qoʻyiladi. Hajmli sxemalar va tashqi chiziqlar quyidagi snflarning tarkibiy obyektlarini tashkil etadi:
Toʻgʻri chiziqli hajm (Linear Dimension);
Burchakli hajm (Angled Dimension);
выноска (Callout).
Tarkibiy obyekt oʻz ichiga bir nechta murakkab obyeklarni oladi: masalan toʻgʻri chiziqli hajmga bir nechta chiziq va matn kiradi. Biroq alohida obyektlarga tasir etish mumkin emas. Masalan matnni joyidan oʻtkazish uchun tashqi chiziqlar uzaytiriladi yoki qisqartiriladi. Hajmli sxemani tarkibiy qismlarga boʻlish mumkin. Hajmli sxema bilan ishlashda atrubit paneli katta rol oʻynaydi (2– rasm). Undagi boshqaruv elementlari hajmli sxemalar turini tanlashga va uning alohida tarkibiy qismlarni boshqarish turlarini tanlashga imkoniyat beradi. Hajmli sxemaning turini tanlash turlari guruhi. Bu tugmalarni bosib quyidagi rejmlardan birini oʻtish mumkin.
Рис. 2. Панель атрибутов при выборе инструмента Dimension (Размерные линии)
Hajmli sxemaning turini tanlash turlari guruhi. Bu tugmalarni bosib quyidagi rejmlardan birini oʻtish mumkin.
Auto Dimension Tool (Afto xajm). Hajmli sxema turi afomatik xolatda sichqon harakati sexama qoʻyish jarayonida aniqlamadi. Bu jarayonning oʻzi uchta ketma–ket sichqonchaning turlarini bosishdan iborat.
Vertical Dimension Tool (vertical hajm). Hajmni qoʻyishi sxemani tanlash. Bu tanlov chiziqning vertical yoʻnalishini tahmin qiladi.
Horizontal Dimension Tool (egiluvchan hajm). Hajmni qoʻyish sxemani tanlash.Bu tanlov chiziqning gorizantal yoʻnalishini taxmin qiladi.
Slanted Dimension Tool (egilish hajmi). Bu tanlov chiziqning egilish yoʻnalishini taxmin qiladi.
Callout (tashqi chiziq). Maxsus tarkibiy obyektni tanlash obyektga birlashish nuqtasini yozuv bilan bogʻlaydigan obyekt.
Angular Dimension Tool (burchakli hajmlar). Burchakli hajmni qoʻyish sxemasini tanlash. Sxemada hajmli chiziq halqaning yoysimon shakliga ega.
Dimension Style (oʻlchash turi ). Bu ochiladigan roʻyxat hajmining mohiyatini aks ettiradigan formatni boshqaradi. Roʻyxatga quyidagi elementlar kiritilgan:
Decimal (oʻnlik) — hajmning mohiyatini oʻnlik kasr koʻrinishida aks etadi.
Fractional (kasrli) — hajmning mohiyati aralash natural kasr koʻrinishida aks etadi.
US Engineering (muhandisli) и US Architecture (Архитектурный) — hajmli yozuv aksining shakli va tarkibi AQSH standartlari muvofiq aniqlanadi (muxandislik va koʻrinish chizmalar boʻyicha ishlar uchun).
Dimension Precision (oʻlchashning aniqliligi). Bu roʻyxat alternativlari tomonidan aniq aks etishini boshqaradi.Alterhatival tarkibi oʻlchashning tanlangan turiga boʻgʻliq.
Dimension Units (oʻlchash birliklari) egiladigan roʻyxat oʻlchash birligi sifatida CorelDRAWda foydalanadigan bironta birlikni tanlashga imkon beradi.
Тext Position (matn joylashtiruvchi) Tugmali ochiladigan panel. U hajmni yozuvning xajmli chiziqga nisbatan joylashtirilishini aniqlaydi (3– rasm).
Рис. 3. Кнопки размещения размерной надписи по отношению к размерной линии
| Dynamic Dimensioning (dinamik bogʻlovchi) Bu tugma hajmli yozuvni shakillantirish rejimini boshqaradi. Agar tugma bosilgan boʻlsa hajmli yozuv boshqatdan obektning hajimi har oʻzgarishda shakillanadi. Aks holda hajmli yozuv bir marotaba shakkillanadi.
Suffix for Dimension ( hajm suffiksi) matnli maydon. U hajmli sondan keyin xajmli yozuvga qoʻshiladi.
Prefix for Dimension (hajm prefiksi) matnli maydon. U hajmli sondan oldin xajmli songa qoʻshiladi.
Show Units for Dimension (oʻlchov birikmalari ishi koʻrsatish): hajmli yozuv tarjibaga oʻlchov birligi belgilarining kiritishni boshqaradigan tugma.
Topshiriq. Hajmlarni qoʻyib chiqish.
Bu mashqni bajarayotib amalda hajmli sxemalar koʻrinishi va modifikatsiyasining usullarini oʻzlashtirib olamiz.
1. CorelDRAW ochilgan dokumentlar yangi sahifani kiriting, unga Dimensionsga nom bering va oʻrtada ixtiyoriy hamda toʻgʻri boʻrtib chiqgan burchakni chizing. Atriburtlar panelidan foydalangan holda uning hajmini vertikal holat boʻyicha 50 мм da teng qilib belgilang; vertical va gorizantal holat boʻyicha obyektining hajmi oʻzgarish rejimi yoqilganligi uchun, olti burchak toʻgʻri boʻlib olinadi.
2. Instrumentlar toʻplamida Dimension (hajmli chiziqlar) instrumentini tanlang va panelda gorizantal hajmli tugmasini bosing.Gorizantal hajmli sxemani koʻrishni atributlar panelidan boshqaruv parametrlar vasifasini boshlaymiz. Oʻlchash turini Decimal (oʻnlik), oʻrnating oʻlchash birliklari sifatida millimetrlarni tanlang va birliklar belgilashini hajmli yozuvga kiritishga yoʻl qoʻymang. Aks etish aniqligini bilgandan keyin 2 razyadga teng qilib tanlang. Instrument koʻrsatgichini olti burchakning chap pastki burchagiga olib boramiz, birlashish nuqtasi rangli marker bilan belgilab sichqon tugmasini bosamiz (4-rasm).
Рис. 4. Построение линейной размерной схемы
| 3. Instrument koʻrsatgichini olti burchakning oʻng pastki burchagiga olib boramiz,huddi shunday qilib ikkinchi chiziqni ham saqlab olamiz (4– rasm).
4. Instrument koʻrsatgichining pastga olib boring va kuzating – u bilan birga hajmli chiziq pastga tushadi va chekka chiziqlar pastga tushib boradi.Instrumenti koʻrsatgichini chap tomonga shunday olib borinki hajmi yozuvning boʻlgʻusi holatini koʻrsatadigan toʻgʻri toʻtburchak xajmli chiziqning oʻrtasida joylashgan boʻlishi kerak va yana sichqonchani bosing. Hajimli sixema yasaldi va Linear Dimension on Layer 1 (Линейный размер на слое 1) habar paydo boʻladi.
Do'stlaringiz bilan baham: | 
