O’zbеkiston rеspublikasi oliy va o’rta maxsus ta'lim vazirligi

8.2.Ulgurji savdo tomonidan qabul qilinadigan qarorlar 
 
Ulgurji  savdo  nima?  F.Kotler  bu  tushunchani  quyidagicha  ta'riflaydi: 
«Ulgurji  savdo  bu  shunday  sotishki,  bunda  professional  foydalanish 
maqsad
ida  sotib  oluvchilarga  tovarlar    yoki  xizmatlarni  sotish  bo’yicha  har 
qanday 
faoliyatni o’z ichiga oladi»
1
. 
Ulgurji  savdo  korxonalari  chakana 
savdo  korxonalaridan  bir  qator 
xususiyatlariga  ko’ra  farq  qiladi.  Birinchidan, 
ulgurji savdo korxonasi 
rag’batlantirishga, o’z savdo korxonasining joylashish 
o’rniga  va  muhitiga  kam  e'tibor  beradi,  chunki  u  yakuniy  iste'molchilar  bilan 
emas,  asosan  professional mi
jozlar bilan munosabatda bo’ladi. Ikkinchidan, 
ulgurji  savdo  bitimlari  hajmi
ga  ko’ra,  odatda,  chakana  savdo  bitimlaridan 
kattaroq,  ulgurji  savdo  korxonasining  savdo  maydoni  chakana  savdo 
korxonasinikidan  kattaroq 
bo’ladi.  Uchinchidan,  huquqiy  tomonlar  va 
soliqlarga  nisbatan  hukumat    ulgurji  va  chakana  korxonalariga  turlicha 
yaqinlashadi. Umuman olganda, ulgurji savdo korxonalari nimaga kerak? Axir 
ishlab  chiqar
uvchilar  ularni  aylanib  o’tishi  va  bevosita  chakana  savdo 
korxonalariga  va  yakuniy  iste'molchilarga  sotishlari  mumkin  edi.  Javob 
shundan  iboratki,  ulgurji  savdo  korxonalari  savdo  jarayoni  samaradorligini 
ta'minlaydi. Shunday  qilib,  chakana  savdo  korxonalarida  ham,  ishlab 
                                                 
1
 
1
  
Kotler  F.  Marketing  menedjment.   Ekspress  kurs per.  s  angl. G` Pod  red.  Yu. N.  Kapturevskogo 
–  
    SPb.: Piter, 2002. 
 

---

 
118 
chiqaruvchilarda  ham  ulgurji  savdo  korxonalari  xizmatlariga  murojaat  qilish 
uchun  barcha  asoslar  bor.  Ulgurji  savdo  korxonalaridan  ularning  yordami 
bilan quyidagi funktsiyalarning bir yoki bir nechtasini yanada samarali bajarish 
mumkin bo’lgan holda foydalanadilar: 
1. Sotish va uni 
rag’batlantirish. 
2. Haridlar va tovar assortmentini shakllantirish. 
3. 
Yirik partiyali tovarlarni mayda partiyaliga bo’lish. 
4. Omborlarda saqlash. 
5. 
Transport yordamida jo’natish. 
6. Moliyalashtirish. 
7. Xatarni qabul qilish. 
8. Bozor xakida axborotni taqdim qilish. 
9. Boshqaruv buyicha.