O’zbеkiston rеspublikasi oliy va o’rta maxsus ta'lim vazirligi

9.3.Kommunikatsiya kanallarini tanlash 
 
Axborotni  uzatish uchun jo’natuvchi kommunikatsiyaning turli kanallarini 
tanlashi  lozim.  Kommunikatsiya  kanallarining  ikki  tipi  mavjud  -  shaxsiy  va 
shaxsiy bo’lmagan. 
Shaxsiy  kommunikatsiya  kanali  -  mahsulot  yoki 
g’oya  bilan  ikki  yoki 
undan ortiq kishini tanishtirish, muhokama qilish maqsadidagi xabardir. 
 
Muloqat  dialog  shaklida,  bir  kishining  auditoriyaga  murojati,  telefon 
suh
bati ko’rinishida bo’lishi mumkin. 
 
Shaxsiy  kommunikatsiya  kanallarining  samaradorligi  taqdimotning 
individualligi darajasi va teskari aloqani olish bilan belgilanadi. 
 
 
 

---

 
129 
Shaxsiy kommunikatsiya kanallariga  quyidagilar kiradi: 
 
1.  Advokat  kanallari  -  maqsadli  auditoriya  vakillari  bilan  bo
g’langan 
kompaniyaning savdo vakillaridan tashkil topgan.  
Ekspert  kanallari  -  maqsadli  auditoriya  vakillari  uchun  murojatnoma 
qiladigan mustaqil ekspertlardan tashkil topadi. 
Jamoatchilik 
kanallari 
- 
maqsadli 
auditoriya 
vakillari 
bilan 
suhbatlashadigan q
o’shnilar, o’rtoqlar, qarindoshlar, hamkasblardan iborat. 
 
Kommunikatsiyaning  shaxsiy  bo’lmagan  kanallari  murojaatnomani  
shaxsiy  ishtiroksiz  uzatishadi.  Kommunikatsiyaning  shaxsiy  bo’lmagan 
kanallari  ommaviy  axborot  vositalari,  intererlar va chora tadbirlarni 
o’z ichiga 
oladi. 
 
Ommaviy  axborot  vositalariga  nashriyot  vositalari  (gazeta,  jurnallar, 
to’g’ridan-to’g’ri  pochta  jo’natmalari),  radio,  televidenie,  tashqi  reklama 
vositalari (e'lonlar, plakatlar) va boshqalar kiradi. 
 
Intererlar  -  "atrof  muhit  q
uroli"  bo’lib,  mijozni  tovarni  sotib  olishga 
undaydi. 
Chora-tadbirlar  kontakt  auditoriyasiga  ma'lum  bir  murojaatnomalarni 
uzatishga qaratilgan harakatlardir. 
 
Siljitish  miks  -  tovarlarni  muvaffaqiyatli  bozorga  olib  chiqishga  imkon 
beruvchi,  sotuvni 
rag’batlantiruvchi  va  haridorlar  uchun  qulay  bo’lgan 
kompaniyalarni yaratuvchi turli xil asbob va metodlar majmuidir. 
 
O’z  siljitish  -  miks  dasturlarini  ishlab  chiqar  ekan,  kompaniyalar  bir 
necha  omillarni  e'tiborga 
olishlari  lozim:  kompaniya  faoliyat  ko’rsatayotgan 
bozor  tipi,  strategik  vazifalar,  haridorlarning  haridni  amalga  oshirish  uchun 
tayyorgarligi, mahsulotning uning h
ayot siklidagi o’rni. 
 
Iste'mol  tovarlarini  ishlab  chiqaruvchi  kompaniyalarda  ustuvorliklar 
quyidagi tartibda amalga oshiriladi: sotishni 
rag’batlantirish, reklama, shaxsiy 
sotish, jamoatchilik bilan aloqa.