«Texnologiya» – yunoncha «teche» so‗zidan olingan bo‗lib, maxorat, san‘at va «logos»
– so‗z, ta‘limot ma‘nosini anglatadi.
Gumanitar texnologiyalar safiga kiruvchi «Pedagogik texnologiya» tushunchasining
mazmunini
aniqlaymiz.
Bizning
fikrimizcha,
ushbu
keng
ishlatiladigan
so‗zlar
birikmasiinglizcha «en educational technology», ya‘ni «Ta’lim texnologiyasi» ifodasini noaniq
tarjima qilishdan kelib chiqqan. Xorijdagidan farqli o‗laroq, o‗zimizning pedagogik nazariya va
amaliyotimizda, xususan, shaxsni shakllantirish, sifatlari va xususiyatlarini rivojlantiruvchi
texnologiyalardan foydalanuvchi tarbiyaviy jarayon va o‗rgatuvchi xamda didaktik
texnologiyalarni amalga oshiruvchi ta‘lim jarayoni farqlanadi. Shu bilan bog‗liq xolda,
bizningcha, tarjimon «Pedagogik texnologiya» atamasini ancha keng ma‘noda ishlatgan xolda
gumanitar, ta‘lim texnologiyalarini, texnik va ishlab chiqarish texnologiyalaridan farqini
ko‗rsatib bergan.
Aynan o‗xshashligi bo‗yicha «Texnik texnologiya» va undan kelib chiqadigan atamalarni
aniqlashda, biz quyidagi tushunchalarniishlatamiz:
-pedagogik texnologiya – o‗quv jarayonini texnologiyalashtirishni butunligicha
aniqlovchi tizimli kategoriya. Texnologiyalarni barcha, boshqa tushunchalarini belgilash uchun,
sinonim sifatida - ta‘lim texnologiyasi, o‗qitish texnologiyasi kabilarniishlatish mumkin.
-o‗qitish texnologiyasi - birinchidan, pedagogik texnologiyani jarayonli-xarakat aspektini
anglatadi. Bu, ta‘lim jarayonini o‗zgaruvchan sharoitlarda, ajratilgan vaqt davomida
istiqbollashtirilgan natijalariga kafolatli erishishga va aniq ta‘lim-tarbiya jarayonlarini amalga
oshirishniinstrumental ta‘minlovchi, usul va vositalar (texnologik operatsiyalar) ning tartibli
birligini o‗zida mujassamlashtirgan ta‘lim modeliniishlab chiqish va amalga oshirishning
texnologik
jarayoni:
ikkinchidan,
pedagogik
texnologiyaning
jarayonli-bayonli
aspektiniifodalaydi. Bu maqsadni amalga oshirish va istiqbolda belgilangan natijalarga erishish
bo‗yicha pedagogik xamda o‗quv faoliyati loyixasini bajarishning bayonidir (texnologik xarita).
-ta‘lim texnologiyasi - pedagogik texnologiyaning ilmiy aspektini belgilash uchun
ishlatiladi. Bu «texnik va inson resurslarini xamda ularni, o‗z oldiga ta‘lim shakllarini
optimallashtirish vazifasini qo‗yuvchi xamkorligini xisobga olgan xolda dars berish va
bilimlarni o‗zlashtirishning barcha jarayonlarini yaratish, qo‗llash va belgilashning tizimli
usuli»dir.
Do'stlaringiz bilan baham: |