O‗zbekiston respublikasi oliy va o‗rta maxsus ta‘lim vazirligi



Download 1,52 Mb.
Pdf ko'rish
bet68/226
Sana27.08.2021
Hajmi1,52 Mb.
#157514
1   ...   64   65   66   67   68   69   70   71   ...   226
Bog'liq
pedagogika (1)

Ma‘ruza – yirik hajmdagi o‗quv materialini og‗zaki bayon qilish metodi sanalib, uning 
o‗ziga  xos  xususiyatlari  quyidagilardan  iborat:  qat‘iy  mantiqiy  ketma-ketlik,  uzatilayotgan 
axborotlarning  ko‗pligi,  bilimlar  bayonining  tizimliligi.  Maktab  ma‘ruzasi  mazmunini  murakab 
tizimlar,  hodisalar,  ob‘ektlar,  jarayonlar,  ularning  sababli-oqibatli  bog‗lanishlari,  qonun  va 
qoidalar  tashkil  etadi.  Shu  bois  ma‘ruza  maktab  sharoitida  yuqori  sinflardagina  qo‗llaniladi. 
Chunki  u  butun  dars  jarayonini  qamrab  olishi  mumkin.    Ma‘ruza  metodi  tushuntirish  va 
suhbatning  asta-sekin  kengayib  borishidan  vujudga  keladi  va  bir  vaqida  o‗quvchilarni  qisqacha 
yozib olish (konspektlash)ga o‗rgata boradi. 
Maktab ma‘ruzasining samaradorligini ta‘minlash shartlari
1
 quyidagilardan iborat: 
- o‗qituvchi tomonidan eng maqbul ma‘ruza rejasining tuzilishi; 
- rejadan  o‗quvchilarni  xabardor  etish,  ularni  ma‘ruza  mavzusining  maqsadi  va 
vazifalari bilan tanishtirish; 
- rejada aks etgan barcha bandlarning mantiqiylik va ketma-ketlikda bayon etilishi; 
- rejaning  har  bir  bandi  yoritilgach,  ular  yuzasidan  qisqacha  umumlashma  asosida 
xulosalanishi; 
- ma‘ruzaning bir qismidan ikkinchisiga o‗tishda ular o‗rtasidagi mantiqiy aloqalarning 
o‗rnatilishini ta‘minlash; 
- bayon qilishning muammoli va emotsional xususiyat kasb etishi; 
- jonli til, o‗z vaqtida misollar, aniq dalillar va qiyoslashlardan foydalanish; 
- auditoriya, muloqot jarayoni, shuningdek, o‗quvchilarning aqliy faoliyatlarini mohirlik 
bilan boshqarish; 
- ma‘ruzaning muhim jihatlarini turli tomondan ochib berilishi; 
- ma‘ruzaning  asosiy  qismlarini  o‗quvchilar  tomonidan  qayd  etib  (yozib)  borilishiga 
imkon beradigan holatda bayon qilinish tezligi; 
- zarur (yozib olinadigan) o‗rinlarni oldindan ajratib qo‗yish; 
- o‗rganilayotgan  holatlarni  yozib  olish  asosida  qabul  qilish  va  ularning  mohiyatini 
aniqlashtirish  maqsadida  ko‗rgazmalar  (namoyish,  illyustratsiya,  videofilm  va  boshqalar)dan 
foydalanish; 
- alohida  holatlarni  chuqur  muhokama  qilishda  ma‘ruzani  seminar,  amaliy 
mashg‗ulotlar bilan uyg‗unlashtirish.   
Ta‘lim  sifati  va  samaradorligini  ta‘minlashda  ko‗rgazmali  metodlarham  alohida 
ahamiyatga ega.Ushbu metodlardan foydalanish zaruriyati ko‗rsatmalilik tamoyiliga amal qilish 
maqsadga  muvofiq  ekanligida  ko‗rinadi.  Inson  miyasining  30  foiz  hajmini  ko‗rishni,  faqat  3 
foizigina  eshitishni  ta‘minlovchi  neyronlar  tashkil  etadi.  Pedagogik-psixologik  yo‗nalishda  olib 
borilgan  tadqiqotlar  natijalaridan  ma‘lum  bo‗ladiki,  shaxs  tomonidan  o‗zlashtirilayotgan 
bilimlarning 85 foizi ko‗rish reseptorlari yordamida o‗zlashtiriladi. 
Demak, o‗zbek xalqi tomonidan ko‗p bora qo‗llaniladigan  «Yuz marta eshitgandan bir 
marta ko‗rgan yaxshi» maqoli ilmiy asosga ega ekan. 
 
 
 
 
 
 

Download 1,52 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   64   65   66   67   68   69   70   71   ...   226




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish