O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus talim vazirligi

O’YIN JARAYONIDA YUKLMANI TAQSIMLASH.

Harakatli o’yini har bir o’yin qatnashchisini imkoniyatini hisobga olish juda qiyin, shuningdek uni shu vaqtdagi jismoniy xolatini ham. Shuning uchun birdaniga xaddan tashqari mushakni taranglashtirishni tavsiya qilinishda, chunki u tez charchab qolishni keltirib chiqaradi nafas olishni sekinlashtirishni talab qiladi.

Buning uchun optimal yuklamani taminlash shart. Yuklamani intensiv tez borishni dam olish bilan almashtirib borish kerak.

O’yini o’tkazishga kirishishdan oldin, bolalarni kayfiyatini va oldingi o’tgan faoliyati harkatini xisobga olish zarur. Agarda o’yin katta jismaoniy yoki aqliy zo’riqishdan keyin o’tkazilsa (sinfda nazorat ishdan keyin yoki dalada ishlash) katta zo’riqishni talab qiladigan, usullardan mustassno, kam harakatli o’yinlarni taklif qilish kerak.

Mashg’ulot vaqtida intensiv o’yin bilan kam harakatli o’yin bilan almashib boriladi.

Shuni hisobga olish keraki, o’ynovchilarning jo’shqin xolatini oshirish bilan o’yinda yuklama oshadi. Biroq o’inga berilib ketgan, o’ynovchilar bir-biridan oshib ketishga harakat qilib, o’zlarini imkoniyatlarini xisobga olishmaydi va kup kuch sariflanadi, bu esa sezgi me’yorlarini yo’qotadi.

O’yin boshilar uzoq vaqt davomida damolmasdan harakatda bo’lishiga, yo’l qo’ymaslik shart. O’yin boshlarini vaqti-vaqti bilan hattoki, agarda ular yutaolmaslar ham almashtirishni tavsiya qilinadi.

Barcha o’ynovchilar iloji boricha hamma o’ynovchilar taxminan bir xil yuklama olishlari shart. Shuning uchun o’ynda yutqazgan o’yinchilarni (agarda bu o’yin qoidasi bo’yicha talab qilinsa) faqatgina qisqa vaqtga chaqirish mumkin. Eng yaxshisi ularni o’yindan chiqarmaslik kerak, uni o’rniga jorima ochko berilgani ma’qul bo’ladi.

Tibbiy nazorat ma’lumotlarini xisobga olish kerak, aloxida diqqat-e’tiborni zaif bolalarga qaratilishi zarur. Ular uchun yakkama-yakka yuklama berish, ya’ni qisqartirilgan masofa, engilashtirilgan topshiriq o’yinda bo’lishi vaqtini qisqartirishi maqsadga muvoffiqdir.

Ochiq xavoda o’tkaziladigan o’yinni davom etishi shuningdek obi-xavo sharoitiga bog’liqdir. Ochiq xavoda o’tkaziladigan mashg’ulot vaqtida organizmga harakatni fiziologik ta’sir etishi oshib boradi.

O’yndagi yuklama o’yin maydonchasini katta-kichikligiga bog’liq bo’ladi: maydon qancha katta bo’lsa, o’yin qatnashchilari shuncha ko’p yuklama oladilar.

Shunday qilib taqsimlash o’yin o’tkazish sharoiti va metodikasi bo’yicha aniqlanadi.