O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi

2.3. LABORATORIYA  ISHLARINI  BAJARISH  VA  HISOBOT   

TAYYORLASH 

Laboratoriya    ishini    bajarishga    tayyorgarlik  ko„rish  laboratoriya  

o„tkaziladigan    soatlarda    emas,    balki    ancha    oldin    boshlanishi    lozim.  

Laboratoriya  ishlarining  yozma  matni  talabalarga  yoki  o„quv  zalida  yoki  

kafedrada    yoki    uyga  bajarish  uchun    beriladi.    Talaba    laboratoriyaga  

kelishdan    oldin,    u    nima    qilishini    va    qanday    qilishini    hamda    ishni  

o„tkazish    reja    va    sxemasini    taxt    qilib    qo„yishi,    kuzatishlarni    yozish  

uchun    jadval    shaklini    tayyorlashi    lozim.    Ishga    tayyorgarlik    ko„rishda  

odatda  nazariy  bilimlardagi  kamchiliklari  namoyon  bo„ladi,  bunday  holat  

darslik  bo„yicha  bilimlardagi  kamchiliklarni  to„ldirish  juda  muhim. 

Eksperimentni  o„tkazishda  tajribani  to„g„ri  o„tkazilganligiga  ishonch  

hosil  qilish  uchun laboratoriyada bevosita  laboratoriya  ishlarini  bajarishda  

xulosa,  bog„liq,  grafiklar    va  b.q.    olishga    intilish    lozim.    Agar    o„lchash  

natijalari    faqat    jadvalga    yozilib    borsa,    ular    asosida    tuzilgan    grafikda  

yozilgan    nuqtalar    soni    yetarli    bo„lmasligi    yoki    juda    ko„p    bo„lishi  

mumkin.  Eng  muhim  va eng harakterli  bo„lgan  nuqtalar  qoldirib  ketilgan  

bo„lishi  mumkin.  Jadval bo„yicha  hatto  tajribali  tadqiqotchi  ham  tajriba  

qay    darajada    to„g„ri    o„tkazilganligi    to„g„risida    fikr    yurita    olmaydi.  

Grafik    bo„yicha    esa    bunga    endigina    kirishgan    talaba    ham    qilishi  

mumkin.    Yaxshi    tayyorgarlik    ko„rilganda  va    tadqiqotni    ongli    ravishda  

o„tkazilganda    hisobot    tayyorlash      murakkab    ish    emas.    Tajriba  

o„tkazilgandan  so„ng  hisobot  qancha  tez  tuzilsa,  talaba  unga  shuncha  

kam  mehnat    va    vaqt    sarflaydi.    Hisobot    o„tkazilgan    tajribani    faqatgina  

qayd    qilishdan,    oddiy    bayonnomadan    iborat    bo„lishi    kerak    emas.  

O„tkazilgan  ishni  tahlil qilish zarur,  bunda  qanday  aniqlik  bilan  u  qaysi  

qonuniyatlarini    tasdiqladi,    yoki    namoyon    qildi,    nazariyalar    o„rtasidagi  

---

36 

 

munosabatdan    chetga    chiqish  bo„lsa   noaniqliklarning    sabablari    nimadan  

iborat    bo„lganligini    ko„rsatish    lozim.    Laboratoriya    mashg„ulotlarining  

ahamiyatini    baholay    olmaydigan,    ularga    formal    munosabatda    bo„lgan,  

oldindan    tayyorgarlik    ko„rmaydigan    talabalarning    bilimlarida    qanchalik  

bo„lishi  muqarrar.