O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta‘lim vazirligi

R 
RADIOAKTIVLIK – kimyoviy element beqaror izotopining o‗z-o‗zidan emirilib, 
elementar  zarralar  yoki  yadrolar  chiqarish  yo‗li  bilan  boshqa  element  izotopiga 
aylanishi. Bunda tirik organizmlarga salbiy ta‘sir qiluvchi nur ajraladi. 
RAK – (saraton kasali, shish) epiteley to‗qimasidan vujudga keladigan xavfli o‗sma 
(shish).  
RAXIT  –  organizmda  moddalar  almashinuvi,  asosan  kalsiy  va  fosfor  almashinuvi 
natijasida  suyak  hosil  bo‗lishi  va  bir  qator  organlar  va  sistemalar  funksiyasining 
buzilishi  bilan  ta‘riflanuvchi  kasallik.  Kasallikning  vujudga  kelishida  vitamin  D 
almashinuvi buzilishi muhim rol o‗ynaydi. 
REDUKSIYA  –  organizmning  individual  (ontogenez)  va  tarixiy  taraqqiyoti 
(filogenez) davomida organlarning kichrayishi, soddalashishi yoki o‗z funksiyasini 
yo‗qotishi. 
REZEKSIYA  –  organ,  to‗qimalarning  bir  qismini  jarrohlik  yo‗li  bilan  kesib 
tashlash. 
REZISTENTLIK  -  muhit  sharoitning  turli  noqulay  va  zararli  omillariga 
organizmning chidamliligi. 
RELAKSASIYA –bo‗shashish, muskullarning bo‗shashi, tonusi pasayishi. 
RETSIPIENT  -davolash  maqsadida  yoki  hujayra  va  organlar  funksiyasini 
eksperimental  yo‗l  bilan  bilan  o‗rganish  maqsadida  biron-bir  organ,  to‗qima  yoki 
hujayralar ko‗chirilib o‗tkazilgan odam yoki hayvon (qabul qiluvchi). 

---

 
 
 
371 
 
 
RIBOSOMA  –  RNK  va  oqsildan  tashkil  topgan,  oqsil  biosintezini  amalga 
oshiruvchi  hujayra  organoidi.  Sitoplazmada  erkin  yoki  endoplazmatik  to‗r  va 
yadromembranalariga birikkan holda uchraydi.