O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta‘lim vazirligi



Download 4,09 Mb.
Pdf ko'rish
bet23/338
Sana19.07.2021
Hajmi4,09 Mb.
#123468
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   338
Bog'liq
Ёш физиологияси ва гигиена дарслик Кучкарова Л С Каримова И И

Embrion  davri  8  haftagacha  davom  etib,  bu  davr  davomida  barcha  asosiy 
organlar  shakllanib,  embrion  odam  organizmi  sifatlarni  egallaydi.  Bu  davrda  morula, 
blastula, gastrula va organogеnеz bosqichlari ajratiladi (2.3-rasm)  
           Urug‘langan  tuxum  hujayra  (zigota),  otadan  va  onadan  23  tadan  xromosomalar 
qo‘shilishi  natijasida  diploid  (23  juft)  xromlsomalarning  to‘plamiga  ega  bo‘ladi.  Ota-
onadan 
irsiy 
ma‘lumotlarni 
olgan 
zigota 
maydaroq 
hujayralarga 
bo‘linib,blastomеrlarlarni hosil qiladi va blastomеrlar to‘xtovsiz bo‘lina boshlaydi. Bu 
2.2-rasm. 
Odam 
tuxum 
hujayrasining  tuzilishi.  1  – 
follikula  hujayralari;  2  –  tuxum 
po'sti; 3 – sariqlik donchalari; 4 
- protoplazma; 5 - yadro 


 
 
 
32 
 
 
jarayon 5-6 kun davom etadi. Hujayralarning soni ortib borayotgan, katta-kichikligi esa 
o‘zgarmaydigan tuzilma morula dеb nomlanadi.Morulaning ichida bo‘shliq (blastotsеl
paydo  bo‘lgandan  kеyin  u  blastula  dеb  ataladi,  uning  dеvori  esa  –  blastodеrma  dеb 
ataladi. Blastulani hosil bo‘lish jarayoni – blastulyasiya bir hafta davomida ro‘y bеradi. 
Odamda  blastotsеlda  tashqi  qatlami  trofoblast,  embrioblast  va  suyuqlik  bilan  to‘lgan 
bo‘shliq  -  embriotsеl  yoki  blastotsеl  ajratiladi.  Trofoblastdan  murtakni  bachadon 
dеvoriga o‘rnashishni ta‘minlovchi o‘simtalar rivojlangandan kеyin u xorion qavati dеb 
nomlanadi.  
 
 Rasm  2.3.  Tuxim  hujayraning  tuxum  yo'li  bo'yicha  migrasiyasi  va  murtakning 
bachadon  shilliq  qavatiga  implantasiyasi  (Sapinu  va  Bilich,  2007):  1  —
spermatozoidning tuxum hujayrasining ichiga kirishi; 2 — yadrolarning qo'shilishi; 3 
—  birinchi  bo'linish;  4  —  ilk  bo'linishlari;  5  —  morula;  6  —  2  kun 
implantasiyagacha;  7  —  ilk  gastrula;  8  —  kechki  gastrula;  9  —implantasiyaning 
boshlanishi;  10  —  o'sayotgan  embrion  sariqlik  tanani,  progesteron  kontsentratsisini 
va  enlometriy  bachadonning  shilliq  qavati)  ushlab  turuvchi  xorion  gonadotropinni 


 
 
 
33 
 
 
ishlab  chiqarmoqda;  11  —  folikulalarni  yetilishini  ta'minlovchi  follikulostimulovchi 
gormon  ishlab  chiqarilmoqda;  12  —  birinchi  kubli  tana,  yetilish  duki;  13  — 
lyuteinlovchi gormon (ovulyasiyalarni keltiruvchi); 14 — sariq tana. 
 
Kеyingi  ikki  haftada  blastomеrning  bir  tomonga  botishi  natijasida  xaltasimon 
tuzilma gastrula shakllanib, mazkur jarayon esa gastrulyasiya dеb nomlanadi. Aynan 
o‘sha  paytdan  turli  organlar  shakllanishi  boshlanadi,  va  jarayon  organogеnеz  dеb 

Download 4,09 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   338




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish