О`zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi

8 mart qishlog`ining tarixi. Bu qishloq Sariosiyo rayonida joylashgan. Oktyabr’ 
to`ntarishidan oldin u qishloq o`rnini to`qay va mayda ko`llar qoplab yotar edi. U erda har xil 
vahshiy hayvonlar ko`p bo`lgan. Keyinchalik bu erlar asta-sekin o`zlashtirilib, yangi erlar 
ochildi, yangi uylar qurildi va odamlar yashay boshladilar. Qishloqda avval juda ko`p ko`l 
bo`lganligi sababli «Ko`l qishlog`i» deb ham atalib kelgan. 2-jahon urushi yillarida qishloq 
xo`jalik ishlarini boshqarish xotin-qizlar zimmasiga tushganligi, hamma ishlarni xotin-qizlar 
bajarganligi uchun «Ko`l» qishlog`iga 1946 yili Xalqaro xotin-qizlar kuni bayrami «8 mart 
qishlog`i» deb nom berilgan.
 
Sho`rchi  —  Surxondaryo  viloyatining rayonlaridan biri, u 1935 yilda tashkil topgan. 
Sho`rchi deb nomlanishiga asosiy sabab rayon hududidagi erlar hech narsa ekib bo`lmaydigan 
darajada sho`r bo`lgan. SHuning uchun ham Sho`rchi nomini olgan. Hozirga qadar ekin ekishdan 
avval sho`ri yuvilib, so`ng ekin ekiladi.
 
Boysun  — Surxondaryo viloyatining rayonlaridan biri. Uning nomi haqida har xil fikrlar 
mavjud. Ayrim tadqiqotchilarning fikriga qaraganda, Boysun toponimi kishi nomi bilan, ya`ni 
tarixiy shaxs bo`lgan Amir Temurning nevarasi  Boysunqur nomi bilan aloqador deb 
hisoblaydilar. Boysunqur —  SHohruhning uchinchi o`g`li. Onasi Gavharshodbegim. Astrobod 
va Jurjon viloyatlarining hokimi bo`lgan. Boysunqur so`zining qur affiksi tushib qolib Boysun 
bo`lib qolgan, degan fikrlar ham mavjud.
 
Bu rayon hududida toponimikasi qiziq bo`lgan qishloqlar ko`p uchraydi. Masalan:
 
Ajrim  —  6u qishloq nomining ma`nosi ajratilgan bo`lib, berilgan degan ma`noni 
anglatuvchi o`zbekcha nomdir. Qishloq geografik joylashishiga ko`ra markazdan juda chekkada, 
aholi soni kam. To`ntarishdan oldin boy-imomlar erlarni dehqonlarga chorikor sifatida bo`lib-
bo`lib, ajratib, chegaralarini ajrim qilib bergan. Erdan olingan hosilning to`rtdan birini o`sha 
boylarga berishgan. CHorikorlar o`z erlarini aniq ajratib olganlar, shuning uchun bu qishloq 
nomi Ajrim bo`lib qolgan deyishadi.
 
Dashtig`oz  —  bu qishloq nomining ma`nosi ikki tarkibiy qismdan: «dasht» va «g`oz» 
so`zidan iborat. Bu erdan soy o`tgan, soy er sathidan juda chuqur bo`lib, o`z sohillariga suv 
bermagan. Suvdan dasht tomonlardan uchib kelgan o`rdak va g`ozlargina naflanganlar, xolos. 
SHuning uchun bu joyni dashtdan kelgan g`ozlar yashaydigan joy, deb ataganlar. Mahalliy xalq 
(tojiklar) bu so`zlarni birga qo`shib Dashtig`oz deb yuritganlar. Hozir ham shu nom bilan ataladi.
 
DUGOBA  —  (duoba)  —  tog` qishlog`i bo`lib, ikki soy qo`shilishi joyida joylashganligi 
uchun shu nom berilgan. Haqiqatan ham qishloq Qayroq va Xo`janpok daryosi qo`shilgan joyda 
joylashgan. Tojikcha Dugoba bo`lib o`zlashtirilgan.