О`zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi

Jarqishloq  —  o`zbekcha nom bo`lib, jar bo`yidagi qishloq ma`nosini bildiradi va hozir 
ham shu nomda ataladi.
 
Jo`ja buloq —  tog` oldi yaylovi. Sero`t, sersuv erda joylashgan. Bu erga berilgan nom 
o`zbekcha bo`lib, ma`nosi joy sharoitiga qarab berilgandir. CHunki bu er ovloq joy bo`lib, yozda 
qushlar bemalol bola ochishgan. YOz mobaynida jo`jalarning chiy-chiyi tinmagan, jo`ja — 
kichik ma`nosida qo`llanilgan. Bu kichik buloq degan ma`noni ham bildiradi.
 
Zarang buloq. Afsonalarga ko`ra, bu erda chorvadorlarning homiysi xalok bo`lgan emish. 
Uning qabri buloq boshida bo`lib, buloq ustidan zarang daraxti o`sib chiqqan. Zarang tagida 
buloq bo`lgani uchun bu joyni Zarang buloq deyishgan. Haqiqatan ham buloq atrofida odam 
quchog`iga sig`maydigan zarang daraxti hozir ham qad ko`tarib turibdi.
 

---

 
89 
Omonxona.  Afsonada aytilishicha hazrati Ali Boysun tog`larini tomosha qilib yurib, shu 
qishloqda dam olgan va yotishda doimo: «omon bo`l», «dushman tegmasin», deb yotar erkan. 
Qishloq chuqur darada joylashganki, hozirda ham bu erni topish ancha qiyin.  Qishloq janjal-
to`polonlardan xoli bo`lgani uchun ham shunday atalgan bo`lishi mumkin. Qishloqning shimol 
tarafida shifobaxsh suv chiqadigan joy va tabiiy muzxona bor. Bu shifobaxshlik xususiyatidan 
din arboblari ustalik bilan foydalanganlar va o`sha erni boylik to`plash manbaiga aylantirganlar. 
YUqoridagi afsonalar haqiqatga juda yaqin. Qishloq hamma tomondan tog` bilan o`ralgan, 
xotirjam yashash mumkin bo`lgani uchun ham unga Tinxona, Omonxona deb nom bergan 
bo`lishlari mumkin.
 
Sariqamish  —  qishloq ikki xil nomlanishiga sabab eskidan hunarmandchilik rivojlanib, 
bo`yra to`quvchilar (bo`yra esa qurigan qamishdan to`qilgan) markazi bo`lganligidir. 
Qishloqning shimolidagi changalzorlarda o`sadigan qamishzorga nisbatan — qamish, changalzor 
qurigach bu erdagi qamishlar uzoq vaqt sarg`ayib yotishiga nisbatan sariq, ya`ni Sariqamish 
bo`lib qolgan.
 
Qizil to`lqin — 40-yillarda qurilgan qishloq. Dastlab bu er «Qizil to`lqin» kolxozi hududi 
bo`lgan va aholi kelib joylashgan. Kollektivlashtirish to`lqini ommaviy tus olganligi uchun 
shunday nom olgan.
 
Qayroq  —  tog`liq qishloq. Tog`ning etagida joylashganligi uchun bu erda tabiiy sharoit 
natijasida toshlar silliqlashib, mehnat qurollarining tig`ini o`tkirlash uchun ishlatilgan. SHuning 
uchun bu erdan qayroq toshlar ko`plab olib ketilgan. Balkim qayroq tosh ko`p uchraganligi 
uchun shu nomni olgan bo`lishi mumkin. Natijada qishloq shu nomni olgan.
 
Qo`rg`oncha  —  uzoq tog`liq qishloq bo`lib, kichik qo`rg`on degan ma`noni beradi. 
Aytishlaricha, bu atrofda ikkita qo`rg`on bo`lgan. Bittasi mustahkam katta qo`rg`on bo`lgan, 
ikkinchisi kichkina. Bir kuni tabiiy ofat natijasida qattiq sel kelib, katta qo`rg`onni olib ketgan. 
Kichik qo`rg`on esa chetroqda bo`lgani uchun omon qolgan.
 
Qilichbot — bu joy shu erning ko`rinishiga qarab berilgan. Agarda biron balandlik joydan 
qishloqqa nazar solinsa, uy va bog`lar cho`zilib qilichga o`xshab ketadi.
 
Qo`shbuloq  —  ikki buloq suvining qo`shilishiga qarab nomlangan. Zarang buloq bilan 
Ko`kbuloq o`rtasida joylashgan. Buloq o`rtasi sero`t, ajoyib yaylov. Bu er yashash uchun qulay 
bo`lganligi sababli qadimdan axoli istiqomat qilgan. Demak, qo`shbuloq nomi bilan YAngiobod 
qishlog`i vujudga kelgan. Hozir ham shu nom bilan ataladi.
 
Morbuloq  —  ajoyib, manzarali yaylov markazidagi buloq nomi. Aytishlaricha, shu 
buloqdan kechaning ma`lum paytida katta bir ilon chiqib turar ekan. Tasodifan uni bir kishi 
ko`rib qolib, yuragi yorilib o`lganmish. SHundan so`ng, bu buloq morbuloq, ya`ni ilonbuloq deb 
atala boshlagan. SHu nom hozir ham saqlanib qolgan.
 
O`rtabo`z  —  markazdagi qo`riq degan ma`noni bildiradi. CHunki qishloq atrofi katta 
suvsiz tekislikdan iborat. O`sha qishloq joylashgan hududgina o`zlashtirilgan bo`lib, o`rtabo`z, 
ya`ni markaziy bo`z er deb atalgan. Keyinchalik boshqa erlar ham o`zlashtirilgan, ammo 
qishloqning nomi o`rtabo`z bo`lib qolgan.
 
Selga  —  Surxondaryo viloyatidagi Bobotog` etagidagi dara va qishloq nomi. Ko`klam 
paytida sel keladigan soylik va shuningdek dara og`zida sel kelgan loyqa chirindi qumlardan 
hosil bo`lgan unumdor erlar «selga» yoki «selcha» erlar deyiladi.
 
Gilambop — Surxondaryo viloyati Angor rayonidagi qishloq nomi. Tojikcha gilambop — 
gilam to`quvchi demakdir. Gilambopli degan urug` ham bo`lgan.
 
Guliob  —  Surxondaryo viloyati Sariosiyo rayonidagi qishloq nomi. Guliob, gulob — 
atirgul suvi. Ilgari atirgul bargini qaynatib, bug`latib tayyorlangan xushbo`y suv gulob deyilgan. 
Ko`chma ma`nodagi toponim, ammo hozir qishloqda «gulob» tayyorlanmasa ham atirgul ko`p 
o`sadi.