О`zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi

YAngi mavzuning konspekti
 
Xorazm  X  asrda Somoniylar davlati tarkibiga kirardi. Somoniylar davlati bo`linib ketgan 
vaqtda u o`z mustaqilligini saqlab qolishga va Qoraxoniylar va G`aznaviylar davlatlari tarkibiga 
kirmay qolishga muvaffaq bo`ldi. Bu davrda Xorazm xo`jalik va madaniy hayotda katta 
yutuqlarga erishdi. Biroq 1017 yilda Mahmud G`aznaviy qo`shinlarini tor-mor keltirib, uni o`z 
davlatiga qo`shib oldi. 1240 yilda g`aznaviylar Xurosonni qo`ldan boy bergach, Xorazm 
Saljuqiylar davlati tarkibiga kiradi. Saljuqiylar bilan qoraxoniylar o`rtasidagi o`zaro urushlar bu 
davlatlarning kuchsizlanishiga olib keladi va XII  asr  boshlaridan Xorazm mustaqil davlat 
sifatida yana taraqqiy eta boshlaydi. Uning hududi unchalik katta bo`lmasada, iqtisodiy jixdtdan 

---

 
99 
kuchli va boy edi. Ko`chmanchi turkmanlar, eron, Volgabo`yi va Uzoq SHarq bilan olib borilgan 
savdo-sotiq aloqalarining qizg`in rivojlanishi shunga imkoniyat tug`dirgan edi.
 
Hunarmandchilik mahsulotlari ishlab chiqarish va qishloq xo`jaligi Xorazmda yuqori 
darajaga ko`tariladi. Bularning barchasi mustaqillik uchun kurashda qulay shart-sharoitlar 
yaratdi. 1141 yilda Samarqand yaqinida qoraxoniylar qo`shini bilan ko`chmanchi qoraxitoylar 
o`rtasida jang bo`ladi. Jangda qoraxitoylarning qo`li baland kelib, g`alaba qozonadilar. Bundan 
foydalangan Xorazm sultoni Otsiz Marvni bosib oladi. Takesh (1172 —1200) hukmronligi 
davrida Xorazm kuch-qudratga to`lgan davlat edi. Bu vaqtda davlat xududi eron sharqiy 
qismining bosib olinishi evaziga ikki marta kengaygan edi.