O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi


Abadiy  harakat,  o‟zgarish  va    harakatsizlikning  o‟zaro  nisbati



Download 3,89 Mb.
Pdf ko'rish
bet95/408
Sana07.07.2021
Hajmi3,89 Mb.
#111120
1   ...   91   92   93   94   95   96   97   98   ...   408
Bog'liq
Andijon mashinasozlik instituti

 Abadiy  harakat,  o‟zgarish  va    harakatsizlikning  o‟zaro  nisbati.    Falsafada  harakat  nafaqat  turli 
jismlarning  makonda  mexanik  siljishi  sifatida,  balki  tabiiy  jarayonlar  va  hodisalar  holatlarining  har  qanday 
o‘zgarishi  sifatida  ham  tushuniladi.  Kengayib  borayotgan  Metagalaktika  ham,  o‘zaro  ta‘sirga  kirishayotgan 
elementar zarralar ham, ko‘payayotgan, moddalar almashinuvini amalga oshirayotgan tirik hujayralar ham, ijtimoiy 
jarayonlar va hokazolar, shu jumladan fikrlash faoliyati jarayonlari ham harakatda bo‘ladi. 
Agar  biz  biron-bir  tabiiy  ob‘ekt  yoki  hodisani  ularning  tabiiy  holatida  anglab  yetmoqchi  bo‘lsak,  «harakat» 
tushunchasini chetlab o‘tishimiz mumkin emas. Bir qarashda, oddiy ong  nuqtayi nazaridan bu noto‘g‘ri, zero, Alp 
tog‘lari yoki Misr ehromlarini kuzatar ekanmiz, biz ular abadiy harakatsizlik holatida ekanligining guvohi bo‘lamiz. 
Ammo bu harakatsizlik nisbiydir. Umuman olganda, butun Koinot ulkan aylanma harakat holatida bo‘lib, bu yerda 
                                                 
34
 Prоkl // Vsеmirnaya  ensiklоpеdiya. –M.: Sоvrеmеnniy litеratоr, 2001.-S.236. 
35
 Чумаков А.Н. Буччило Е. Философия. -М.: Современний литератор, 2007.-С.54 


bizning  sayyoramiz  Quyosh  atrofida,  u  bilan  birga  –  bizning  galaktikamiz  markazi  atrofida,  u  bilan  birga  esa  – 
galakatik sistema markazi atrofida aylanadigan kichik bir zarradir.  
Harakatsizlik  holatidagi  narsalar  strukturasi  ham  tinimsiz  o‘zgarish  jarayonini  boshdan  kechiradi,  chunki 
uzluksiz  harakatda  bo‘lgan  elementar  zarralardan  tashkil  to‘adi.  Temperatura  o‘zgarishlari,  kimyoviy  tarkib 
o‘zgarishlari  va  shu  kabilar  bunday  harakatning  tashqi  ko‘rinishlari  hisoblanadi.  SHuningdek,  atomlar  va 
molekulalar  ham  Koinotda  yuz  bergan  evolutsiya  jarayonlari  mahsulidir.  Ular  bizning  Metagalaktikamiz 
mavjudligiga  zamin  hozirlagan  Katta  portlashdan  keyingina  vujudga  kelgan.  Buning  ustiga  hozirgi  zamon 
geografiyasi  qit‘alar  bir-biriga  nisbatan  siljishini  isbotladi.  Ular  ajralgan  muz  bo‘laklari  kabi  Yerning  qaynoq 
magmasi bo‘ylab yiliga bir necha santimetr tezlikda harakatlanadi.  
SHunday qilib, harakat abadiy va yo‘q bo‘lmas, materiyadan ajralmas va mutlaqdir. Harakatsizlik esa nisbiy 
bo‘lib,  o‘tkinchi  xususiyatga  ega.  Harakat  shuning  uchun  ham  mutlaqki,  u  umumiy  ahamiyat  kasb  etadi  va 
(harakatsizlikdan farqli o‘laroq) biron-bir tashqi omilga bog‘liq bo‘lmaydi. Oqilonalik nuqtayi nazardan u boqiydir, 
chunki dunyoda uning boshi ham, oxiri ham ko‘rinmaydi va zamirida kamida ikki kuch – tortish va itarish yotuvchi 
har qanday borliqning o‘z-o‘zidan harakati sifatida amalga oshadi. 

Download 3,89 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   91   92   93   94   95   96   97   98   ...   408




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish