O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi



Download 3,89 Mb.
Pdf ko'rish
bet39/408
Sana07.07.2021
Hajmi3,89 Mb.
#111120
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   408
Bog'liq
Andijon mashinasozlik instituti

Platon falsafasi va sh.klarda o‘z ifodasini to‘adi. Jumladan, miloddan avvalgi IV asrda yashab ijod qilgan qadimgi 
yunon  faylasufi  Platon  ikki  dunyo  –  ―g‘oyalar  dunyosi‖  va  ―narsalar  dunyosi‖  mavjudligi  haqida  saboq  beradi. 
―G‘oyalar  dunyosi‖  umumiy  tushunchalardan  iborat,  ―narsalar  dunyosi‖  esa  ―g‘oyalar  dunyosi‖ning  in‘ikosidir: 
―g‘oyalar  dunyosi‖da  ideal  mohiyatlar  mavjud,  ―narsalar  dunyosi‖  esa  bu  mohiyatlar  mahsuli  bo‘lgan  ayrim 
narsalardan iborat. Platonning g‘oyalar haqidagi ta‘limoti uning ―Bazm‖, ―Fedon‖, ―Fedr‖, ―Davlat‖ asarlarida o‘z 
aksini  topgan,  mutafakkirning  ―Teatet‖,  ―Parmenid‖,  ―Sofist‖,  ―Kritiy‖  asarlari  esa  g‘oyalarning  moddiy  dunyoga 
bo‘lgan  munosabati  muammosiga  bag‘ishlangan.  Platon  fikriga  ko‘ra,  materiya  -  g‘oyaning  sof  ―aksi‖,  uning 
―aksilmohiyati‖. Materiyaning mohiyati esa - g‘oya. Haqiqiy borliq - bu ‗iramidani eslatadigan ideal borliq. Uning 
zamirida  ―bilish  va  harakat  asosining  mohiyati‖  sifatida  amal  qiluvchi  go‘zallik  g‘oyasi  yotadi.  Uning  yonidan 
yaxshilik  g‘oyasi  va  oqillik  (haqiqat)  g‘oyasi  o‘rin  oladi.  SHunday  qilib,  Platon  ―g‘oyalar  dunyosi‖  ―narsalar 
dunyosi‖ni  vujudga  keltirishini  nazarda  tutuvchi  ob‘ektiv  idealizm  falsafiy  tizimini  yaratgan.  Platon  g‘oyalar  va 
narsalarni  bir-biridan  ajratib  bo‘lmasligini  qayd  etsa-da,  lekin  buyuk  mutafakkir  uchun  ―g‘oyalar  dunyosi‖ 
birlamchidir.  
Aristotel  ―Metafizika‖  asarida  Platonning  narsalarning  vujudga  kelish  asosi  sifatidagi  g‘oyalar  haqidagi 
ta‘limotini  rad  etadi.  U  mohiyat-g‘oyalar  hissiy  idrok  etiladigan  narsadan  tashqarida  mavjud  emas,  degan  tezisni 
ilgari suradi. Platon fikrlariga e‘tiroz bildirar ekan, Aristotel umumiylik faqat ayrim narsada mavjud deb hisoblaydi: 
―Ayrim narsa bo‘lmasa, umumiylik ham bo‘lmas edi‖. ―Metafizika‖da Aristotel falsafa borliq va uning atributlarini, 
borliqning  oliy  tamoyillari  yoki  sabablarini  o‘rganishini  qayd  etadi.  Bular  ―umumiy  metafizika‖  muammolaridir. 
Ammo  ―xususiy  metafizika‖  ham  mavjud  bo‘lib,  u  ―harakatsiz  substantsiya  yoki  birinchi  boqiy  dvigatel‖ni 
o‘rganadi

Download 3,89 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   408




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish