O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi urganch davlat universiteti

Ishning bajarilishi. Engavvalo silindrga suv quyib, undagi va unga ulangan pipetkadagi (naycha) suv balandligi belgilab oli­nadi. So’ngra, ilgaridan suv yoki qum sharoitida o’stirilgan g’o’za, bug’doy, arpa o’simliklaridan olib, ularning poyasi ma’lum balandlikda kesib tashlanadi.Ildizlari esa suvda yaxshilab yuviladi va ulardagi ortiqkcha suv tomchilari extiyotkorlik bilan filtr qog’ozi yordamida so’ribolinadi.

Agar tajribaga donli o’simliklarning maysalari ishlatilsa, 5-6 tadan, g’o’za o’simtalari ishlatilsa esa 3-4 tadan o’simta ildizi olinadi. Ildizlarni silindrdagi suvga tushirishdan oldin, uning shikastlanmasligi uchun ildiz bo’yniga ozgina paxta qo’yib, 2 yarimtaga bo’lingan tiqinning birinchi yarmidagi teshikka qo’yiladi va ikkinchi yarmi bilan berkitiladi. Tiqindagi ildizlarning bir xil balandlikda qimirlamasdan turishligi uchun tiqin ip bilan bog’lanadi.

Shu usulda tayyorlangan ildizlar dastasi, silindrdagi suvga tushiriladi. Ammo, ildiz eritmalardan olnayotgan bo’lsa, undagi ortiqcha suv tomchilarini filtr qog’ozi bilan so’rib olishni unutmaslik kerak. Silindrga ildiz tushirilishi bilan, pipetkadagi (naycha.) suv B₁ xolatdan B₂ xolatga ko’tariladi. Suv balandligining o’zgarish nuqtasi belgilani bolingach, ildiz silindrdan olinadi va undagi ortiqcha suv tomchilarining silindrga oqib tushishligi uchun ma’lum vaqtuning ustida tutib turiladi. Agar ildizni silindrdan olgandan keyin, suv balandligi B₁ xolatga kelmasa, byuretkadagi suvdan ozroq quyib B₁ nuqtaga keltirib olinadi. Shundan so’ng byuretka orqali pipetkadagi suv balandligi B₂ xolatga kelguncha silindrga suv kuyiladi. Pipetkadagi suvning B₁ xolatdan B₂ xolatga qayta kelishi uchun quyilgan suv, silindrga tushirilgan ildiz xajmini beradi. Shuusuldagiish 2.3 marta takrorlanadi va olingan natijalar tubandagi jadvalga yozib olinadi. Olingan ma’lumotlar asosida xulosa kilinadi.