O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligi urganch davlat universiteti “mehnat ta’limi” kafedrasi

Flyus ostida elektr yoyi yordamida 
avtomatik va yarim avtomatik 
payvandlashda elektr yoyi maydalangan yirik kukun ko‘rinishidaga flyus qatlami 
ostida yonib suyuq metall vannachasi havodagi kislorod va azot ta’siridan 
himoyalangan, (qoplamasiz ochiq) elektrod simi 
yoy 
zonasiga belgilangan tezlikda 
uzatilib turadi, yoyning chok bo‘ylab surilishi mexanizasiyalashgan (yarim 
avtomatik usulda bu ish qo‘lda bajariladi). 
Avtomatik payvandlash seriyali va keng ko‘lamli ishlab chiqarishda to‘g‘ri 
chizikdi katta uzunlikdaga yoki xalqasimon choklarni pastki holatda bajarishda 
qo‘llanipadi. Buning uchun ABS, A-1401, TS17M, ADS-1000-2 tipidash maxsus 
payvandlash avtomatlari yaratshtgan. Yarim avtomatik payvavdpash kalta, uzlukli 
va egri chiziqii choklarni bajarishda foydalanilib, bunda PSH-54, PSH-5-U, PDSHM-
500M, PDR-500 M tipidagi shlangli yarim avtomatlar xizmat kiladi. 
Elektr yoyi yordamida himoya gazlari muhitida payvandlash.

---

220 
Bunda elektrod, yoy va payvand vannachasi himoya gazlari I (argon, geliy, 
SO2, N2 va boshqalar) oqimi bilan havodagi kislorod va azot ta’siridan himoyalangan 
bo‘ladi. Argon-yoy payvandlash usuli eruvchan va erimaydigan elektrodlar bilan 
o‘zgarmas va o‘zgaruvchan tokda, SO2 payvandlash esa eruvchan elektrod bilan 
o‘zgarmas tokda bajariladi. Bu usullarning qoplamali elektrod bilan va flyus 
ostida payvandlash usullariga qaraganda bir qator afzalliklari mavjud (havo 
ta’siridan yuqori darajada himoyalanish, jarayonni turli fazoviy holatlarda 
bajarish mumkinligi va boshqalar). 
Elektr-shlak payvandlash 
usuli katta qatiqlikdagi: (50- 2000 mm) 
detallarni payvandlash uchun mo‘ljallangan va yirik gabalitli mahsulotlar (bug‘ 
qozonlarining barabanlari, gidropresslarning korpus detallari va bo shqalar) ni 
ishlab chiqarishda qulay hisoblanadi. Bunda elektr toki suyuq shlaklam o‘tayotib 
katta miqdorda issiqlik chiqaradiki, u elektrod simi payvandlanuvchi detallar 
qirralarini eritish va payvandlash choki hosil qilishga yetarli bo‘ladi.