O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi urganch Davlat Universiteti Fizika – matematika fakulteti 183– Fizika guruhi talabasi Bekchanova Zuhraning Radioelektronika asoslari fanidan karantin davrida bajargan

3.Kop kaskadli kuchaytirgichlar.

Amaliyotda sanoat elektronikasida yuklamaga kerakli signal quvvatini olish uchun bir kaskadli qurilmalarda quvvat yetmaydi. Shu sababli qurilmalarda ko‘p kaskadli kuchaytirgichlar qo‘llaniladi. Ko‘p kaskadli kuchaytirgich deganda, bir nechta alohidagi kuchaytirgich kaskadlar bir-biriga ketma-ket ulangan bo‘ladi. Ko‘p kaskadli kuchaytirgichning blok-sxemasida infor- matsiyani elektr signalga aylantirgich sifatida mikrofon, antenna, foto diod va hokazolar qo‘llanilishi mumkin.

Ko‘p kaskadli kuchaytirgichning birinchi kaskad mikrofoni kirish qarshiligi bilan moslashtirish uchun va shu bilan birga berilayotgan signalni kuchaytirish uchun

kaskadi quvvat kuchaytirgich kaskad bo‘lib, signalning quvvatini kuchaytirish uchun mo‘ljallangan. Blok sxemaning oraliq kaskadlari quvvat kuchaytirgich kaskadining maksimal quvvatini chiqarib berish sharoitini yaratish uchun ularga berilgan signalning kuchlanishini va tokni kuchaytirish uchun mo‘ljallangan. Blok sxemada β₁ va β₂ manfiy yoki musbat teskari aloqa zanjiri.

Ko‘p kaskadli kuchaytirgichlar quyidagi xarakteristikalarga ega:

1) kuchaytirgich elementi bo‘lib tranzistorlar, tunnel diodlar, mikrosxemalar qo‘llanilishi mumkin;

2ko‘p kaskadli kuchaytirgichlar soni:

-ikkita kaskad;

-uchta kaskad va bir nechta kaskad qo‘llanilishi mumkin;

3)chastota xususiyatiga ko‘ra:

4)past chastotali kuchaytirgichlar;

5)o‘rtahol chastotali kuchaytirgichlar;

d) yuqori chastotali kuchaytirgichlar;

6)sinflar bo‘yicha:

A sinf; B sinf; AB sinf; C sinf; D sinf ishlatilishi mumkin. Misol sifatida maydonli tranzistorda bajarilgan uch kaskadli kuchaytirgichning prinsiðial sxemasini ko‘rib chiqamiz. Bu sxemada VT₁ tranzistori istok qaytargich uslubida yig‘ilgan. Bu kaskad mikrofon qarshiligini kuchaytirgich qarshiligi bilan moslashtiradi.

Qolgan kaskadlar umumiy istok uslubida yig‘ilib signallarni tok va kuchlanish bo‘yicha kuchaytiradi.

Oxirgi kaskad signalning quvvatini kuchaytirish uchun mo‘ljallangan.