O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi urganch davlat universiteti

6-MAVZU.
 
MEHMONXONA XO„JALIGIDA BOSHQARISHNING 
TASHKILIY STRUKTURASI 
Reja: 
1.Mehmonxona xo„jaligida boshqaruvning tashkiliy tuzilmasining ahamiyati 
2.Tashkiliy tuzilma turlari 
3.Chiziqli boshqaruv strukturasi. Funksional boshqaruv strukturasi 
4.Boshqaruvning tashkiliy strukturasini tashkil qilish tamoyillari 
5.Vertikal va gorizontal boshqaruv strukturasi 
 
1.Mehmonxona xo„jaligida boshqaruvning tashkiliy tuzilmasining ahamiyati 
Mehmonxonalar  nafaqat  iqtisodiy  faoliyat  korxonalarining  muhim  turi,  balki 
boshqarish  maqsadlari  va  vazifalari  bo‗limlar  va  muayyan  xodimlar  o‗rtasida 
taqsimlanishi  bilan  tavsiflanuvchi  murakkab  tashkiliy  tuzilma  hamdir.  Boshqarishning 
tashkiliy tuzilmasi deganda bir-biriga bo‗ysunadigan tarzda joylashgan, boshqaruvchi va 
boshqariluvchi  tizimlar  o‗rtasidagi  aloqani  ta‘minlovchi  boshqaruv  bo‗g‗inlarining 
majmui tushuniladi.  
Boshqarishning  tashkiliy  tuzilmasi  mehmonxona  muayyan  kichiq  tizimlarining 
tarkibi, o‗zaro nisbati, joylashishi va o‗zaro aloqalaridan tarkib topadi. Bunday tuzilmani 
tashkil  etish  eng  avvalo,  mehmonxonaning  muayyan  bo‗limlari  o‗rtasida  huquqlar  va 
javobgarlikni  taqsimlashni  nazarda  tutadi.  Mehmonxonani  boshqarish  tuzilmasida 
quyidagi  tarkibiy  qismlar  farqlanadi:  boshqaruv  bo‗g‗inlari  (bo‗limlar),  boshqaruv 
darajalari  (pog‗onalari)  va  boshqaruv  aloqalari  –  gorizontal  va  vertikal  aloqalar. 
Boshqaruv  bo‗g‗inlariga  mehmonxonaning  tarkibiy  bo‗limlari,  shuningdek,  tegishli 
boshqaruv  funksiyalarini  yoki  ularning  bir  qismini  bajaruvchi  muayyan  mutaxassislar 
(masalan, 
bir 
nechta 
tarkibiy 
bo‗limlar  faoliyatini  tartibga  soluvchi  va 
muvofiqlashtiruvchi  menejerlar)  kiradi.  Boshqaruv  bo‗g‗inini  tashkil  etish  zamirida 
boshqaruv  muayyan  funksiyasining  bo‗lim  tomonidan  bajarilishi  yotadi.  Bo‗limlar 
o‗rtasida o‗rnatiladigan aloqalar gorizontal xususiyatga ega bo‗ladi.  
Boshqaruv  darajasi  deganda  mehmonxonani  boshqarish  tizimida  muayyan 
pog‗onani  egallaydigan  boshqaruv  bo‗g‗inlari  majmui  tushuniladi.  Boshqaruv 
pog‗onalari  o‗rtasida  vertikal  aloqalar  o‗rnatiladi  va  ular  bir-biriga  bo‗ysunadi: 
boshqaruvning  nisbatan  yuqori  pog‗onasi  menejerlari  muayyanlashtirilib,  quyi 
bo‗g‗inlarga tushiriladigan qarorlar qabul qiladi.