O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi urganch davlat universiteti



Download 2 Mb.
Pdf ko'rish
bet94/103
Sana13.05.2020
Hajmi2 Mb.
#51199
1   ...   90   91   92   93   94   95   96   97   ...   103
Bog'liq
mehmonxona xojaligini boshqarish

 
20-MAVZU.
 
MEHMONXONA XO„JALIGINI BOSHQARISH 
SAMARADORLIGI 
Reja: 
1.Mehmonxona boshqaruvida samaradorlikka erishish  
2.Boshqaruvning samaradorlik ko„rsatkichlari 
3.Boshqaruv samaradorligiga ta‟sir etuvchi omillar 
4.Boshqaruv samaradorligini oshirish yo„llari 
 
1.Mehmonxona boshqaruvida samaradorlikka erishish 
Turizm  va  mehmonxona  faoliyati  –  bu  barcha  davlatlarning  ijtimoiy,  madaniy, 
ma‘rifiy, iqtisodiy sohalariga hamda ularning halqaro iqtisodiy munosabatlariga bevosita 
ta‘sir qiladigan faoliyat turidir. 
Mehmonxona  industriyasining  jamiyatga  va  turizmni  rivojlantirishga  ta‘siri 
kuchayib  borayotgani  bois  uning  samaradorligini  tadqiq  etish  zarurati  vujudga  keladi. 
Mehmonxona 
industriyasida 
menejmentning 
samarasiga 
to‗g‗ri  baho  berish 
mehmonxonalarning  hozirgi  holati  va  rivojlanish  tamoyiliga  faol  ta‘sir  qilish,  ularning 
hajmini  belgilab  berish,  boshqarilmaydigan  hodisalar  va  jarayonlarni  kuzatish, 
mehmonxonalar  va  ularning  tarkibiy  bo‗linmalarini  rivojlantirishni  farazlash  va 
rejalashtirish imkonini beradi.  


 

119 
Ammo  shuni  nazarda  tutish  kerakki,  iqtisodiyotning  boshqa  tarmoqlaridan 
samaradorlikni  aniqlashning  ma‘lum  usullarini  ko‗r-ko‗rona  ko‗chirishning  ma‘nosi 
yo‗q.  Mehmonxonalarning  o‗ziga  xosligiga  asoslanib,  uning  samaradorligini  aniqlash 
uchun  nimalarni  hisoblash  zarurligini  aniq  bilib  olish  lozim.  Chunki  mehmonxona 
industriyasining  samarasi  yo  mehmonxonaga  keluvchi  turistlar  soni  bilan,  yoki  o‗ziga 
xos  mahsulot  ishlab  chiqaruvchi  turizm  tijorat  bo‗linmalari  faoliyatining  hajmi  bilan 
aniqlanadi. 
Mehmonxona industriyasi faoliyatining keng doiradagi turlarini o‗z ichiga oladi va 
uni  faqat  dam  olish  bilan  bog‗liq  hodisa  sifatidagi  an‘anaviy  tasiy  tasavvur  doirasidan 
chetga chiqadi, shu sababli uning samarasiga ancha sodda va kam mehnat talab qiladigan 
sanoat uchun xos bo‗lgan takliflar nuqtai nazaridan emas, balki iste‘molchining alohida 
turining talablari nuqtai nazaridan qaramoq lozim. 
Boshqa  tarmoqlarda  tijorat  korxonalari  tovar  ishlab  chiqarish  va  xizmat  bilan 
shug‗ullanadi.  Lekin,  mehmonxona  industriyasini  faqat  tovarlar  (xizmatlar)  ishlab 
chiqarishdan  iborat  deb  bo‗lmaydi,  chunki  faoliyatning  bu  turi  ishlab  chiqariladigan 
tovar 
(xizmat)ning 
qandayligiga 
qarab 
emas, 
ko‗proq  turizm  mahsuloti 
iste‘molchilarining  xususiyatlari  va  miqdoriga  qarab  aniqlanadi.  Demak  mehmonxona 
industriyasining  samarasi  uning  har  qanday  mahsulotining  pirovard  iste‘molchisiga 
bog‗liq,  bu  ko‗p  darajada  iste‘molchining  qandayligiga  va  kamroq  darajada  mahsulot 
turiga bog‗liq. 
Mehmonxona  mahsulotining  iste‘molchisi  samaradorlikning  mahim  elementi 
ekanligini  aniqlab,  uning  puli  mehmonxona  tovariga  yoki  xizmatiga  almashtirilishini 
ko‗zda  tutamiz,  bu  esa  «mehmonxona  xarajatlari»ga  olib  keladi.  Har  qanday  xarajat 
tarmoq  faoliyatining  samarasiga  bevosita  ta‘sir  qiladi.  Shu  sababli,  turizm  xarajatlariga 
tegishli  ma‘lumotlar  mehmonxona  xo‗jaligini  boshqarish  asosiga  qo‗yilgan  eng  muhim 
jihat  hisoblanadi.  Undan  mehmonxona  industriyasining  milliy  iqtisodiyot  va 
mehmonxona  industiyasining  turli  sektorlariga  ta‘sirini  kuzatish  va  baholash  uchun 
foydalaniladi. 
Menejment  samarasi  inson  faoliyatining  turli  sohalarini  qamraydi.  Ishni  samarali 
yuritish, natijali, unumli ishlashni bildiradi. Samaradorlik maqsadga qarata ta‘sir qilishga 
o‗xshashdir. Shuning uchun, u boshqaruv tusida bo‗lib, qo‗yilgan maqsadlarga erishish 
darajasini  aks  ettiradi.  Demak,  samaradorlikni  natija  va  maqsadning  yoki  natija  va  uni 
olishga xarajatning nisbati deb qarash kerak.  
Mehmonxona  xo‗jaligini  boshqarish  ham  ana  shunga  asoslangan.  «Mehmonxona 
industriyasi»  tushunchasi  birlashtiradigan  barcha  kichik  tizimlarning  samarali  ishlashi 
to‗g‗risida  bormoqdaki,  bozor  iqtisodiyotida  boshqaruvchi  tizim  uning  samarali 
ishlashini  ta‘minlaydi.  Shuning  uchun  ham,  turizmda  menejmentning  samaradorligi 
deganda bu tarmoqdagi har bir tashkiliy-xo‗jalik bo‗g‗inning muvaffaqiyatli ishlashi va 
rivojlanishini ta‘minlaydigan boshqaruvni tushunmoq kerak.  

Download 2 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   90   91   92   93   94   95   96   97   ...   103




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish