O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi urganch davlat universiteti

 1-MAVZU.
 
“MEHMONXONA XO„JALIGINI BOSHQARISH” FANINING 
PREDMETI, MAQSADI VA VAZIFALARI 
Reja: 
1.“Mehmonxona  xo„jaligini  boshqarish”  fanining  predmeti,  maqsadi  va 
vazifalari 
2.Boshqaruvning asosiy tushunchalari va ularning mohiyati 
3.Fanning boshqa fanlar bilan bog„liqligi 
 
1.“Mehmonxona xo„jaligini boshqarish” fanining predmeti, maqsadi va 
vazifalari 
Mamlakatimizda  mehmonxona  xo‗jaligi  sohasiga  mustaqillikning  dastlabki 
vaqtlaridanoq  asosiy  davlat  siyosati  darajasida  qaraldi.  Soha  rivoji  uchun  barcha  zarur 
tashkiliy-huquqiy mexanizm vujudga keltirilib, muhim meyoriy hujjatlar qabul qilindi va 
bu  ish  hozirda  ham  davom  etmoqda.  Mamlakatimizda  mehmonxona  xo‗jaligining 
ravnaqi, uni yangi pog‗onalarga ko‗tarish, yurtimizni jahon turizm markazlaridan biriga 
aylantirish  uchun  avvalo  huqukiy  zamin  yaratish  lozim  edi.  Shu  bois,  O‗zbekiston 
Respublikasi  Oliy  majlisining  mazkur  yo‗nalishga  taalluqli  qonun  va  kodekslari, 
O‗zbekiston  Respublikasi  Prezidentining  turizmga  oid  qator  Farmonlari  ishlab  chiqilib 
hayotga tadbiq etildi. 
G‗arb davlatlarida mehmonxona xo‗jaligini boshqarish bo‗yicha ko‗p  yillik tajriba 
yig‗ilgan.  Chunki,  mehmonxona  sanoati  korxonalari  faoliyatida  xorij  tajribasini 
o‗rganish  shubhasiz,  mehmonlarga  xizmat  ko‗rsatish  sifatini  yaxshilashda  katta  rol 
o‗ynaydi.  
Xizmatchilar  mehmonlar  tomonidan  zamonaviy  xizmat  darajasiga  qanday  talab 
qo‗yilishi  haqida  tasavvurga  ega  bo‗lmasa,  ulardan  mijozlarga  yuqori  darajada  xizmat 
ko‗rsatishlarini  talab  qilish  murakkab.  Ammo,  O‗zbekistondagi  mehmonxona  sanoati 
o‗ziga xos sharoitlarda faoliyat ko‗rsatayotganligini etiborga olish kerak. Bugungi kunda 
bizga 
jahon 
talablariga 
javob 
beruvchi 
mehmonxona  xo‗jaligi  sanoatini 
rivojlantirishning milliy modelini yaratish bo‗yicha takliflar kiritilgan.  
―Mehmonxona  xo‗jaligini  boshqarish‖  fanini  o‗qitishdan  asosiy  maqsad  -  hozirgi 
bozor  iqtisodiyotiga  o‗tish  sharoitlarida  mehmonxona  xizmati  sohasida  eng  yaxshi 
boshqaruv  qarorlarini  qabul  qilish,  boshqaruvni  takomillashtirish  zaruriyati  bilan 
bog‗liq.  
Bunda  mehmonxona  xizmatlari  sifatiga  ta‘sir  ko‗rsatuvchi  iqtisodiy  omillar 
samaradorligini  oshirishga  yo‗naltirilgan.  Mehmonxona  sohasi  rahbarlarining  doimiy 
ravishda xizmat ko‗rsatish sifatini boshqarishni yaxshilash, uni kengaytirishga e‘tiborni 
qaratish  va  binolarni  rekonstruksiya  qilish  asosiy  vazifa  bo‗lib  qolishi  kerak.  Yangi 
texnologiyalarni kiritish ham muhim ahamiyatga ega bo‗ladi. 
Mehmonxona  xo‗jaligini  boshqarish  kursining  vazifasi  turizm  industriyasini 
boshqarish  modeli  hamda  rivojlangan  davlatlar  tajribasini  hisobga  olgan  holda 
mehmonxona  xo‗jaligi  sohasidagi  muvaffaqiyatlarni  tahliliy  ravishda  talabalarga 
tushuntirishdan iborat. 
Menejment  predmeti  xo‗jalik  yuritishning  barcha  darajalarida  boshqarishning 
qonunlari  (qonuniyatlari),  tamoyillari  va  munosabatlarini  o‗rganishdan  iborat. 

---

 

6 
Boshqaruv  munosabatlari  ijtimoiy-iqtisodiy  munosabatlarining  ajralmas  qismi  bo‗lib, 
turli  iqtisodiy,  tashkiliy,  ijtimoiy,  mehnat,  psixologik  va  boshqa ko‗rinishlarda bo‗ladi. 
Boshqaruv munosabatlari boshqaruv qo‗l ostidagi xodimlar o‗rtasidagi aloqa va o‗zaro 
ta‘sirning murakkab majmuasini ifodalaydi. Demak, menejment bu eng avvalo kishilarni 
boshqarish. 
Mehmonxona  xo‗jaligini  boshqarishda  bevosita  boshqaruv  obyekti  mehnat 
jamoalari  va  alohida  xodimlardan  iborat.  Faqat  ularning  mehnat  faoliyati  vositasida 
ishlab  chiqarishning  moddiy  unsurlari,  ya‘ni  mehnat  qurollari  va  predmetlariga  ta‘sir 
etiladi. 
Fanining  o‗qilishidan  maqsad  –  turizm  sohasi  jadal  rivojloanayotgan  sharoitda 
uning  tarkibiy  qismi  hisoblangan  mehmonxonalarda  boshqaruvni  samarali  tashkil  etish 
orqali ularning faoliyati samaradorligini oshirishga erishish. 
Fanning  vazifasi    –    boshqaruvning  mohiyati,  ahamiyati  uning  mehmonxona 
xo‗jaliklarini  rivojlantirishdagi  o‗rni,  boshqaruv  samaradorligi,  boshqaruv  usullari, 
tamoyillari, boshqaruv  qarorlari, menejer  va rahbar uslublari, kadrlarni rejalashtirish va 
ularni boshqarish jarayonlari, nizo va stress hamda ularning oqibatlari va ularning oldini 
olish yo‗llari kabi bir qancha masalalar to‗g‗risida talabalarda tasavvur hosil qilishdir.