Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti

Cho’kayotganlarni qutqarish texnikasi. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Agar  cho’kayotganlarga  qutqarish  jixozlari  bilan  yordam  berishning  iloji 
bo’lmasa,  unda  ung.a  suzib  borib  qutqarish  zarur.  Lekin,  suvga  tushishdan  oldin 
sharoitni  yaxshilab  o’rganib  olishi  kerak.  qutqaruvchi  cho’kayotgan  kishining  orqa 
tomonidan suzib, unga yaqinlashishi lozim. Cho’kayotgan odam o’z ustidan nazoratni 
yo’qotib,  turli  pala  —  partish  harakatlar  qilib,  qutqaruvchining  qo’li,  bo’yni  va 
gavdasiga yopishib olishi mumkin. Bunday harakatlar nafaqat cho’kayotganni, balki 
qutqaruvchi hayotiga ham zomin bo’lishi mumkin. Bunday harakatlardan xoli bo’lish 
uchun,  turli  tirmashib  olishlardan  qutulish  usullarini  yaxshilab  egallab  olish  kerak. 
Cho’kayotganlarni  tirmashib  olishlaridan  qutilish  uchun  quyidagi  qoidalarni  bilish 
lozim: 
A)  agar  cho’quvchi  qutqaruvchiga  unga  transportirovka  qilish  uchun  xalaqit 
qilmaydigan  holda  tirmashib  olgan  bo’lsa,  bunday  tirmashishlardan  qutilish  shart 
emas; 

---

B) agar cho’kayotgan kishi qutqaruvchiga shunday tirmashib olgan bo’lsa va bu 
holat  qutqaruvchiga  xalaqit  bersa,  bunday  holatlarda  tezda  suv  ostiga  kirishi  lozim. 
Bunda  ham  u  cho’kayotganning  changalidan  qutilmasa,  u  holda  u  ogrituvchi 
usullardan  foydalanishi  kerak  (past  jagni  yuqoriga  itarish,  barmoklarni  qayirish  va 
h.k.). 
Agar  cho’kayotgan  qutqaruvchining  ikki  qo’liga  yopishib  olgan  bo’lsa,  unda 
qutqaruvchi  qo’llarini  bosh  barmoq  tarafga  qarab  tez  harakatlantirish  zarur.  Agar 
cho’kayotgan qutqaruvchi bo’yniga old tarafdan tirmashib olsa, u holda qutqaruvchi 
qo’llari bilan cho’kayotganni bilaklaridan ushlab yuqoriga itarshi, o’zi esa suv ostiga 
kirib, changaldan qutiladi.