O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi toshkent Moliya instituti

Qayta sug‘urtalovchi
- sug‗urta brokeri yordamida qayta sug‗urtalash uchun 
riskni qabul qilib oladigan jismoniy yoki yuridik shaxs. Qayta sug‗urtalovchi 
yordamida riskni ikkilamchi taqsimlash amalga oshiriladi. Qayta sug‗urtalovchi 
sifatida sug‗urta kompaniyasi ham bo‗lishi mumkin. Jahondagi eng yirik qayta 
sug‗urtalovchilar guruhiga Myunxen qayta sug‗urtalash jamiyati, SHveysariya 
qayta sug‗urtalash jamiyati, Kyoln qayta sug‗urtalash jamiyatlari va sh. k. kiradi. 

---

356 
R 
Raqobat
- sug‗urta kompaniyalarining sug‗urta bozoridagi o‗z ulushini 
egallashi uchun o‗zaro iqtisodiy musobaqasi. Raqobat sug‗urtalanuvchi uchun 
sug‗urta kompaniyalarini tanlab olishlarida ko‗mak beradi. Raqobat sug‗urta 
xizmatini kengayishida va ularning sifatini oshishida muhim ahamiyatga ega. Bir 
sug‗urta xizmatini ko‗rsatayotgan bir necha sug‗urta kompaniyalari raqobat 
sharoitida mijozlarni jalb etish uchun ularga sug‗urta shartnomalarini tuzishda, 
sug‗urta mukofotlarini to‗lashda va sug‗urta qoplamalarini qisqa muddatlarda 
to‗lashda imkoniyat yaratadi. 
Retrotsedent 
-
qabul qilib olingan qayta sug‗urtalash riskini retrotsessiyaga 
(ikkinchi qayta sug‗urtalash) beruvchi sug‗urta yoki qayta sug‗urtalovchi 
kompaniya. 
Retrotsessionariy 
-retrotsedentdan riskni qabul qilib oluvchi qayta 
sug‗urtalovchi kompaniya. 
Retrotsessiya
 
- 1) qayta sug‗urtalashga ilgari qabul qilib olingan risklarni 
yana qayta sug‗urtalashga berish; 2) risklarni uchlamchi joylashtirish. 
Risk
 
- 1) bitta kutilayotgan hodisa bo‗yicha xavfning yuzaga kelishi. Risk 
tushunchasi ko‗rinishlarining xilma-xilligi, uni sodir bo‗lishi natijasida yuzaga 
kelgan oqibatlarning og‗irligi, riskni ro‗y berishi sababli paydo bo‗lgan zararlarni 
mutloq tugatishni imkoniyati bo‗lmaganligi sug‗urta ishini tashkil etish uchun asos 
yaratadi. SHunday qilib, risk sug‗urtaviy huquqiy munosabatlarni shakllantirish 
uchun shart-sharoit yaratadi. Risk-riskli holatlarning yagonalik va o‗zaro 
aloqadorlik yig‗indisidir. Sug‗urta fanida risk tushunchasiga turlicha tariflar 
berilgan. Jumladan, risk-bu konkret hodisa yoki hodisalar yig‗indisi bo‗lib, ular 
sodir bo‗lgan taqdirda sug‗urta kompaniyasi qoplamalar to‗laydi. Risk sug‗urta 
ob‘ekti bilan to‗g‗ridan to‗g‗ri bog‗langan. Ob‘ektga risk salbiy ta‘sir ko‗rsatib, uni 
shikastlashi yoxud nobud qilishi mumkin. SHu tufayli risk - bu yagona tasodifiy 
hodisa bo‗lib, uning ro‗y berishi inson ongiga yoki irodasiga bog‗liq emas. 
Sug‗urta risklarining ro‗yxati sug‗urtalovchining sug‗urta javobgarligi hajmini 
tashkil etadi. Risk bahosining puldagi ifodasi sug‗urta tarif stavkasini tashkil etadi; 
2) sug‗urta ob‘ekti: 3) sug‗urta javobgarligining turi.