O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent kimyo-texnologiya instituti «tasdiqlayman»

Pedagogik metodlar

1. 
   Talabalarga ajralib turuvchi xusuchsiiyatlami egallashda aniqlik
   

kiritish uchun sharoit yarating. Bu ularning ko‘pchiligiga kerak.

2. 
   O‘zgalarni ularga qanday e’tibor berishlari xaqidaya’ni, buni qanday sezganliklari va o‘sha jarayonda o‘zlarini qanday tutganliklarini yozib berishlarini so‘rang. Masalan: boshqalarning e’tiboriga nisbatan qiziqishlarini yashiradilarmi? Nega unday qilganliklarini taxlil qilishlarini so‘rang.
   
3. 
   Talabalardan boshqalardan nega ajralib tkrishni xoxlaganliklari
   

xaqida yozib berishni so‘rang.Balki bkni boshqalarni qo‘llash uchun qilgandirlar.

4. 
   Talabalardan yozganlarini bir necha guruhlarga ajratishlarini
   

so‘rang.

5. 
   Butun guh bilan munozaraei uyushtirib bog‘liqliktomonlarini
   

ko‘rsating. Bu ularni o‘z xissiyotlarini taxlil qilish imkonidir. O‘z navbatida yaxshi tomonlarni ajratib olishlariga imkon yaratadi⁴.
Ta’limning muammoni qidiruv usuli - ta’lim oluvchilarning bilimini mustaqil ravishda izlab topishga yo‘naltirilgan ta’limiy faoliyat yo‘li.
Ushbu usulda o‘qituvchilarning pedagogik mahoratining asosiy mazmunini ta’lim oluvchilarga berishni so‘z orqali ifodalash, ko‘rgazmali va amaliy usullar yordamida amalga oshirishlar tashkil etadi. SHuningdek, o‘qituvchining pedagogik mahorati oshishi va uning natijaviyligini ta’minlashdan muammoli ma’ruza ifodasi (izohi) orqali mulohaza yuritish, isbotlash, umumlashtirish, dalillarni tahlil qilish va rejaga mos tizimlashtirish, ta’lim oluvchini ushbu mavzudagi ma’lumotlarni o‘zlashtirishi bo‘yicha o‘z ortidan ergashtirish bilan birga uni faolroq qilish kabi usullardan foydalanishlar ko‘zda tutiladi;
•Ta’limning namoyish qilish usullari - bu ta’limning dars mashg‘ulotlari jarayonida o‘quv va ko‘rgazmali vositalardan foydalanish yo‘llaridan iborat bo‘lib, uning asosiy maqsadi dars samaradorligini oshirishdan iboratdir.
Mazkur usuldan foydalanishning o‘ziga xos xususiyati shundan iboratki, ular so‘z bilan ifodalash usuli bilan u yoki bu darajada uyg‘unlashib ketadi va ushbu jarayonda ta’lim beruvchining pedagogik mahorati muhim rol o‘ynaydi. Bu muhim rol esa pedagogning ta’lim vositalari bilan oldindan tanishligi orqali yanada yuksaladi.
Mazkur usul bo‘yicha ta’lim berishdagi o‘qituvchi pedagogik mahoratining natijaviyligini ta’minlashdan og‘zaki va ko‘rgazmali usullari aloqadorligining xilma - xil shakllari mavjudligi va kerakli joylarda ularning har biridan samarali foydalanishi e’tiborga olinadi. Bunga sabab ta’limda mavzuning mazmuni, mavjud ko‘rgazmali vositalarning xarakteri va ta’lim oluvchilar tayyorgarlik darajasidan
kelib chiqib, har bir ta’lim jarayonning holatiga mos ular uyg‘unligidan oqilona foydalanish dars samaradorligini ta’minlashga imkoniyat yaratadi:
•Ta’lim tamoyülari. Bu o‘qish va o‘qitish jarayonida obektiv mavjud bo‘lgan va uni bir butun qilib turgan qismlari orasidagi zaruriy bog‘liqlikdan kelib chiqib, odamlar tomonidan ishlab chiqilgan va ta’lim jarayonida amal qilishlikka tavsiya etilgan harakatlar tarkibidir.
Demak, ta’lim tamoyillari - bu o‘qituvchining faoliyatini va ta’lim oluvchining bilish faoliyatini xususiyatini belgilovchi asosdir. U ta’lim beruvchi va ta’lim oluvchi faoliyatining muhim ichki tomonlarini aks ettiradi hamda turli normada, turli mazmunda va har xil yo‘sinda tashkil etiladigan ta’limning samaradorligini belgilaydi.
Ana shuning uchun ham mazkur jarayonda o‘qituvchining pedagogik mahorati juda zarur va unda ta’lim berishning muhim ob’ktiv qonuniyatlarini ta’lim tamoyillari o‘zida aks ettiradi.
Pedagogikada o‘qituvchining pedagogik mahoratini oshirishga imkon beruvchi ko‘pgina umumiy tamoyillar mavjud. Ular: onglilik va faollik; ko‘rgazmalilik; tizimlilik va muntazamlilik; mustahkamlik; tushunarlilik; ilmiylik; nazariya bilan amaliyot birligi; ta’lim - tarbiyaning birligi; ta’lim - tarbiya tizimi va uning uzunligi; pedagogik texnologiya tamoyillari.
•Pedagogik yondashuv bu ta’lim - tarbiyadagi o‘zaro bog‘liqlik. Tarkibiy va tashkiliy jihatdan bir butun bo‘lgan jarayon va hodisalarni o‘rganuvchi pedagogik faoliyatdir.
Pedagogik yondashuvlar turlari ular qo‘llanilayotgan manbaga mos holda turlicha bo‘ladi. Ular ichidan pedagogik texnologiyalarning ta’lim - tarbiyada keng qo‘llanilishi bilan texnologik yondashuvga e’tibor kuchaymoqda.

•