O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi toshkent moliya instituti



Download 4,73 Mb.
Pdf ko'rish
bet166/247
Sana16.07.2021
Hajmi4,73 Mb.
#120893
1   ...   162   163   164   165   166   167   168   169   ...   247
Bog'liq
iqtisodiy talimotlar tarixi

Milton Fridmen 
(1912-2006)
 


244 
 
Iqtisodiyotda  nima  qilish  kerakligini  millionlab  kishilardan  ko‗ra 
davlat  amaldorlarining  yaxshi  bilishi  dargumon,  deydi  M.Fridmen. 
Davlatning  xo‗jalik  jarayonlariga  aralashuvi  iqtisodiyotning  o‗zini  o‗zi 
tartiblash  tizimini  buzishga  olib  keladi.  Shuning  uchun  davlat  pul  va 
ishlab  chiqarish  barqarorligini  ta‘minlagan  holda  pul  muomalasini 
nazorat qilish bilan cheklanmog‗i lozim. 
Monetarizmning  asosiy  qoidalari.  M.  Fridmen  konsepsiyasini 
tasavvur  qilish  uchun  uning  tarafdorlari  u  yoki  bu  darajada  qo‗llab-
quvvatlagan asosiy qoidalarni ko‗rib chiqamiz. 
Monetaristlar 
fikricha, 
bozor 
iqtisodiyoti 
o‗zining  ichki 
xususiyatiga ko‗ra  barqarorlikka,  o‗zini  o‗zi  tartiblashga  intiladi. Bozor 
raqobati  tizimi  mustahkam  barqarorlikni  ta‘minlaydi.  Mabodo 
muvozanat buzilsa, baholar uni tuzatishning bosh vositasi bo‗lib xizmat 
qiladi.  Nomutanosibliklarning  vujudga  kelishi,  odatda,  ichki  sabablar 
natijasida  emas,  balki  tashqaridan  bo‗ladigan  arashuvlar,  davlat 
tartiblashidagi xatolar natijasi hisoblanadi. 
Bozor  xo‗jaligining  barqarorligi  to‗g‗risidagi  ushbu  qoida  J.M. 
Keynsning  iqtisodiyotga  davlat  aralashuvining  zarurligi  to‗g‗risidagi 
tasdig‗iga  qarshi  qaratilgandir.  Aynan  ular  (ma‘muriy,  baholar  dastak-
lari,  soliq  tizimi  emas)  iqtisodiyotni  a‘lo  darajada  barqarorlashtirishga 
qodir. Agar J.M.Keyns byudjet siyosatini ancha aniq, tezkor va natijasini 
oldindan  bilish  mumkin  bo‗lgan  dastaklar  sifatida  baholagan  bo‗lsa, 
M.Fridmen  undan  farqli  ravishda,  pul-kredit  siyosatini  ana  shunday 
tavsiflaydi. Uningcha (Keynsga qaraganda), pul–kredit siyosati iqtisodiy 
faollikni  ancha kuchaytiradi.  U pulni  ishlab chiqarish,  ish  bilan bandlik 
va baholarni aniqlashda yagona bosh omil sifatida qaraydi.  
Pulning asosiy xususiyati uning likvidligida. Pulni xohlagan paytda 
almashtirish,  unga  har  qanday  tovarni  sotib  olish  mumkin.  M.  Fridmen 
pul  harakati  (pul  massasining  o‗sish  sur‘ati)  va  yalpi  ichki  mahsulot 
o‗rtasida  o‗zaro  chambarchas  bog‗liqlik  amal  qilishiga  asoslanadi.  Pul 
massasining  o‗sish  sur‘atining  tezlashuvi  yoki  sekinlashuvi  faol  ish 
yuritishda,  ishlab  chiqarishning  siklik  tebranishida  aks  etadi.  Gap 
shundaki,  pul  massasidagi  o‗zgarishlar  natijasi  asosiy  iqtisodiy 
parametrlarda  birdan  aks  ettirilmaydi,  balki  biroz  vaqtdan  keyin  ta‘siri 
bilinadi.  Odatda,  vaqtincha  uzilish  bir  necha  oyni  tashkil  etadi.  U  shu 
narsani  bildiradiki, pul  massasidagi  o‗zgarishlar  yalpi  ichki  mahsulotga 
birdan  emas,  balki  bir  oz  vaqtdan  (oydan)  keyin  ta‘sir  ko‗rsatadi. 
Shuning uchun pul  siyosati  joriy  tartibdagi  samaraga  va qisqa muddatli 


245 
 
o‗zgarishlarga  mo‗ljallangan  bo‗lmay,  balki  uzoq  muddatli  xarakterga 
ega. 

Download 4,73 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   162   163   164   165   166   167   168   169   ...   247




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish