O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent davlat agrar universiteti

MUNDARIJA

Kirish ............................................................................................................ 12

I. Xo`jalik yurituvchi subyektning tashkiliy tuzilmasi va xo`jalik yuritish shakli bilan tanishish ..............................................................................................13
II. Xo`jalik yurituvchi subyektning buxgalteriyasida hisob obyektlari bo`yicha tuziladigan dastlabki hujjatlarni o`rganish ..............................................15
III. Xo`jalik yurituvchi subyektning ishlab chiqarish va moliya-xo`jalik faoliyatini tahlil qilish ............................................................................................ 50
Ilovalar ......................................................................................................... 58
Xulosa .......................................................................................................... 61
Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati ..............................................................63


KIRISH

Buxgalteriya hisobi xo`jalik yurituvchi subyektning mablag`lari va ular manbalarining harakatini aks ettirib, xo`jalik jarayonida sodir bo`ladigan muomalalarni yoppasiga va uzluksiz kuzatib borish, kuzatish natijalarini o`lchash va hujjatlarda rasmiylashtirish, ularni yagona bir o`lchovda, ya’ni pul ifodasida umumlashtirish hamda boshqaruv qarorlarini asoslash va qabul qilish uchun zarur ko`rsatkichlarni hisoblash va baholash, ularni tegishli axborotdan foydalanuvchilarga taqdim etish maqsadida moliya-xo`jalik faoliyatini nazorat qilish tizimidir.

Buxgalteriya hujjati - bu xo`jalik muomalasi faktining haqiqatda mavjudligini yoki sodir bo`lganligini yoki sodir bo`lishi lozimligini isbotlovchi, mas'ul shaxslar imzosi bilan tasdiqlangan yozma guvohlikdir. Hujjatlar xo`jalik muomalalari sodir bo`lgan vaqtda yoki sodir bo`lishi bilan tuzilishi va ularning mazmunini to`liq aks ettirishi kerak.
Hujjatlashtirish buxgalteriya hisobi uslubining muhim usullaridan biri bo`lib, uning mazmuni xo`jalik muomalalarini yozma ravishda dastlabki qayd qilish va ularning haqiqatda sodir bo`lganligini isbotlashdan iboratdir. Buxgalteriya hujjatlari xo`jalik faoliyatini boshqarish, nazorat va tahlil qilishda ulkan iqtisodiy va huquqiy ahamiyatga ega. Korxona resurslaridan foydalanish haqidagi tezkor ma’lumotlarni olish, xo`jasizlik hollarini aniqlash va buning aybdorlarini aniqlashda buxgalteriya hujjatlarining iqtisodiy ahamiyati kattadir. To`g`ri tashkil etilgan hujjatlashtirish faqat xo`jasizlik va suyiste’mol qilish hollarini aniqlabgina qolmay, balki uning oldini olishga ham yordam beradi. Buxgalteriya hujjatlari ulkan huquqiy ahamiyatga ham egadir. O`z vaqtida va to`g`ri rasmiylashtirilgan buxgalteriya hujjatlari xo`jalik muomalalarini amalga oshirish va ular qonuniyligining yagona isbotidir. Ular boshqa xo`jalik yurituvchi subyektlar va shaxslar bilan da’volar va har xil kelishmovchiliklarni sud hal qilishda dalil sifatida hamda hisob yozuvlarini yozishda yagona qonuniy asos bo`lib xizmat qiladi.