O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi toshkent moliya instituti “moliya” kafedrasi

 
3-мавзу. Бюджет тузилиши ва бюджет тизими 
 
Бюджет тузилиши ва бюджет тизими тўғрисида тушунча. Жаҳонда 
мавжуд бюджет қурилиши моделлари, уларнинг хусусиятлари. Ўзбекистон 
Республикасида бюджет тизими ва унинг асосий принциплари. Бюджет тизими 
бюджетлари тўғрисида тушунча. Турли даражадаги бюджетлар ўртасида 
даромад ва харажатларни тақсимлаш асослари. Бюджет тузилиши ва бюджет 
тизими амал қилишнинг қонуний-ҳуқуқий асослари. Бюджет ҳуқуқи, унинг 
объектлари, субъектлари, бюджет ҳуқуқи меъѐрлари. Республика (марказий) ва 
маҳаллий ҳукумат органларининг бюджет ҳуқуқлари. Маҳаллий ҳукумат 
органлари бюджет ҳуқуқларининг кенгайиши.
 
4-мавзу. Давлат бюджетининг ҳуқуқий асослари 
 
Давлат 
бюджети 
қонунчилиги 
ва 
бюджет 
ҳуқуқи. 
Бюджет 
муносабатларини тартибга солувчи қонуний-ҳуқуқий ҳужжатлар. Ўзбекистон 
Республикаси Конституцияси – бюджет муносабатларининг ҳуқуқий асоси 
сифатида. Ўзбекистон Республикасининг Бюджет кодекси, унинг мазмуни, 
таркиби, бюджет муносабатларини тартибга солишдаги аҳамияти. Солиқ 
кодекси, унинг давлат бюджетини шакллантиришдаги аҳамияти. Маҳаллий 
ҳокимият органларининг маҳаллий бюджетларни бошқаришдаги ҳуқуқ ва 
мажбуриятлари. Давлат бюджети қонунчилигидаги сўнгги ўзгаришлар. Давлат 

---

418 
молия тизимидаги ислоҳотлар шароитида давлат бюджети ҳуқуқий 
асосларининг мустаҳкамланиши. 
 
5-мавзу. Давлатнинг бюджет-солиқ сиѐсати 
Давлат бюджети – давлат иқтисодий сиѐсатининг қуроли сифатида. 
Бюджет-солиқ сиѐсатининг тактикаси ва стратегияси. Мустақиллик йилларида 
Ўзбекистон Республикаси бюджет-солиқ сиѐсатининг ривожланиш босқичлари, 
мақсад 
ва 
вазифалари. 
Мамлакатни 
молиявий 
соғломлаштириш, 
иқтисодиѐтнинг ривожланишини рағбатлантириш, ижтимоий барқарорликни 
таъминлаш ҳамда мамлакатни маданий жиҳатдан юксалтиришга қаратилган 
бюджет сиѐсатининг асосий йўналишлари. Давлатнинг бюджет тизими 
бюджетлари даромадлари, харажатлари, бюджет тақчиллигини бошқариш ва 
тартибга солишдаги сиѐсатининг ўзига хос хусусиятлари. Замонавий солиқ 
сиѐсати ва унинг дастак-воситалари. Давлатнинг бюджет-солиқ сиѐсати 
уйғунлигини таъминлаш. Бюджет-солиқ сиѐсатининг замонавий долзарб 
муаммолари.