O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti “budjet hisobi va g’aznachilik”fakulteti

 
1.1-rasm. Tizimli blok. 
Tizimli blok
- kompyuterning eng muhim qismi bo’lib, u kompyuterning asosiy 
elektron qurilmalarini o’z ichiga oladi. 
Tizimli blokning asosiy qismlari bilan tanishamiz: 

Ona plata; 

Protsessor; 

Operativ xotira;

Doimiy xotira. 
Ona plata (Ma`lumotlar shinasi) 
– maxsus materialdan yasalgan plastinada 
joylashgan mikrosxemalardan iborat bo’lib, ular o’zaro bog`lovchi elektr toki 
o’tkazuvchi yo’llari bilan bog`langan. U kompyuterning eng muhim elementlarini 
o’zida jamlaydi.
Mikroprotsessor 
– xotiradagi saqlanayotgan ma’lumotlar ustida arifmetik va
Elektr taminlovchi blok 
Videokarta 
Portlar 
Kengaytiruv-chi 
slotlar
Ma’lumo
Ona plata
Hisobot
 
Protsessor
OL
Tezkor xotira
Data 
Vinchester 
Disketlar uchun 
diskovod 
СD (DVD) 
diskovod 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

335 
mantiqiy amallarni bajaradi, tashqi qurilmalar ishini boshqaradi, ularga 
ma’lumotlar uzatadi va ulardan ma’lumotlarni qabul qilib oladi. Mikroprotsessor
har qanday hisoblarni va axborotlarni qayta ishlash vazifalarini bajaradi. 
Shuningdek, yuzlab turli xil operatsiyalarni bajaradi va bu vazifalarni sekundiga 
o’n million va hattoki, yuz million operatsiyalar bajarish tezligida amalga oshiradi. 
Hozirgi 
paytda ishlab chiqarilayotgan ko’pchilik kompyuterlar Pentium 
mikroprotsessoriga asoslangan. Eng ko’p quvvatga ega bo’lgan kompyuterlar esa 
Pentium Pro mikroprotsessoriga asoslangan. Kompyuterlar mikroprotsessor turlari 
bilan farqlanadi.Protsessor ishlab chiqaruvchi dunyoda eng yirik ikkita asosiy 
kompaniya mavjud bo`lib, bular Intel va AMD kompaniyalaridir