O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti “Audit” kafedrasi

 
 
 “DAROMAD VA XARAJATLAR AUDITI” MAVZUSI BO’YICHA GLOSSARIY 
ATAMANING 
O’ZBEK 
TILIDA 
NOMLANISHI 
ATAMANING 
INGLIZ 
TILIDA 
NOMLANISHI 
ATAMANING 
RUS TILIDA 
NOMLANISHI 
ATAMANING MA’NOSI 
Uzoq muddatli 
majdburiyatlar 
long term duties 
Dolgosrochnie 
obyazatelstva 
Uzoq muddatli majdburiyatlar – uzoq 
muddatli majburiyatlar korxonaning bir 
yildan ortiq (12 oydan ko’p bo’lgan) bo’lgan 
muddatda to’lanishi lozim bo’lgan qarzidir. 
Uzoq muddatli majburiyatlar o’z ichiga 

---

obligatsiyalar va ipoteka qarzlarini oladi. 
Uzoq 
muddatli 
majburiyatlarning 
murakkabroq turi ta’minlangan ipoteka 
obligatsiyasi, qaytarib sotib olish huquqi, 
moliyaviy fyucherslar, derivativlar, optsion 
va rejalashtirilmagan boshqa moliyaviy 
instrumentlardir. 
Favqulodda 
zararlar 
Extraordinary 
losses 
Chrezvichaynie 
ubitki 
Favqulodda zararlar – bu xo’jalik yurituvchi 
sub’ektlarning odatdagi faoliyatidan chetga 
chiquvchi 
hodisalar 
yoki 
muomalalar 
natijasida vujudga keladigan va ro’y berishi 
kutilmagan odatdan tashqari xarajatlardir. 
Moliyaviy 
faoliyatdan 
olingan 
daromadlar 
Income from 
financial 
activity 
Doxodi ot 
finansovoy 
deyatelnosti 
Tekshirilayotgan mijoz-korxonaning olingan 
royaltilar va kapital transferti, O’zbekiston 
Respublikasi hududida va uning tashqarisida 
boshqa xo’jalik yurituvchi sub’ektlar 
faoliyatida 
ulush 
qo’shgan 
holda 
qatnashishdan olingan daromad, aktsiyalar 
bo’yicha dividendlar va obligatsiyalar 
hamda xo’jalik yurituvchi sub’ektga tegishli 
qimmatli qog’ozlar bo’yicha daromadlari, 
mulkni uzoq muddatli ijaraga berishdan 
olingan daromadlar (lizing to’lovini olish)i, 
valyuta schyotlari, shuningdek chet el 
valyutalaridagi muomalalar bo’yicha ijobiy 
kurs 
tafovutlari, 
sarflangan 
(qimmatli 
qog’ozlarga, sho’’ba korxonalarga va 
hokazolarga) 
mablag’larni 
qayta 
baholashdan olingan daromadlari va 
moliyaviy 
faoliyatdan 
olingan 
boshqa 
daromadlarining jami yig’indisi tushuniladi 
Favqulodda 
foyda 
Extraordinary 
gain 
Chrezvichaynie 
pribil 
Tekshirilayotgan 
mijoz-korxonaning 
favqulodda foyda moddalari – bu ko’zda 
tutilmagan, tasodifiy tusga ega bo’lgan 
hodisa yoki xo’jalik yurituvchi sub’ektning 
odatdagi 
faoliyat 
doirasidan 
chetga 
chiqadigan tusdagi muomalalar natijasida 
paydo bo’ladigan va olinishi kutilmagan 
foydasidir. 
Moliyaviy 
faoliyat 
bo’yicha 
xarajatlar 
Financial 
operating 
expenses 
Finansovie 
rasxodi 
Tekshirilayotgan 
mijoz-korxonaning 
moliyaviy faoliyat bo’yicha xarajatlari 
deganda 
O’zbekiston 
Respublikasi 
Markaziy Banki tomonidan belgilangan 
hisob stavkalari darajasida va ulardan 
ortiqcha olingan qisqa muddatli hamda uzoq 
muddatli kreditlar bo’yicha, shu jumladan 
to’lov muddati o’tgan va uzaytirilgan 
ssudalar bo’ycha to’lovlar, mulkni uzoq 
muddatli ijaraga olish (lizing) bo’yicha 
foizlarni to’lash xarajatlari, chet el valyutasi 
bilan muomalalarga doir salbiy kurs 
tafovutlari bo’yicha zararlar, sarflangan 

---

 
(qimmatli 
qog’ozlarga, 
sho’’ba 
korxonalarga va hokazolarga) mablag’larni 
qayta baholashdan ko’rilgan zararlar, o’z 
qimmatli qog’ozlarini chiqarish va tarqatish 
bilan bog’liq xarajatlarining jami yig’indisi 
tushuniladi 
Nazorat amallari 
Control 
activities 
Kontrolnie 
deystviya 
Nazorat amallari - korxona xodimlari 
tomonidan 
bajariladigan 
maxsus 
tekshiruvlar. 
Nazorat muhiti 
Control 
environment 
Kontrol 
okrujayushchey 
obstanovki 
Nazorat muhiti - korxonada ichki nazorat 
uchun qulay bo’lgan o’zaro xizmat 
munosabatlarini 
aniqlaydigan 
belgilar 
yig’indisidir; 
Riskni baholash Risk assessment 
Otsenka riska 
Riskni baholash — Tadbirkorlik sub’ekti va 
uning faoliyati muhitini, jumladan, ichki 
nazoratini tushunish, firibgarlik yoki xato 
sababli muhim buzib ko’rsatish riskini 
moliyaviy 
hisobot 
va 
taqdimnomalar 
darajalarida aniqlash va baholash uchun 
bajariladigan audit tartib-taomillardir. 
Auditorlik riski 
Audit risk 
Auditorskiy risk 
Auditorlik riski – bu auditorlik tekshiruvi 
natijalari bo’yicha auditorlar tomonidan 
sub’ektiv 
aniqla-nadigan, 
moliyaviy 
hisobotda, 
uning 
ishonchliligi 
tasdiq-
langanidan so’ng xatolar mavjudligini tan 
olish yoki moliyaviy hisobotda bunday 
kamchiliklar haqiqatan ham yo’q bo’lgan-
da, unda kamchiliklar mavjud deb tan 
olinish ehtimolidir. 
Nazorat riski 
Control risk 
Konrolniy risk 
Nazorat riski – bu korxonaning mavjud va 
muntazam 
qo’llanilib 
kelinayotgan 
buxgalterlik hisobi tizimi va ichki nazorat 
tizimi 
vositalari 
alohida-alohida 
yoki 
birgalikda jiddiy ahamiyat-ga ega bo’lgan 
kamchiliklarni o’z vaqtida aniqlay olmaslik 
va 
tuzata 
olmaslik 
(yoki 
bunday 
kamchiliklar vujudga kelishining oldini 
olish) 
ehtimolining 
auditor 
tomonidan 
sub’ektiv tarzda aniqlangan ko’rsatkichdir.