O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti magistraturasi qo’lyozma huquqida Udk

II  bob.  Milliy  iqtisodiyotni  modernizatsiyalash  sharoitida  investitsiya 

loyihalari moliyaviy-iqtisodiy samaradorligini baholash amaliyoti tahlili 

   

  2.1. “Uzsharbat” va “Marmar” investitsiya loyihalari amalga oshirilishi 

tahlili 

 

Mazkur  dissertatsiyada  tahlil  qilayotan  birinchi  loyihamiz  “Uzsharbat” 

investitsiya  loyihasi  deb  nomlanadi.  Mazkur  loyiha  “O’zbekiston-Rossiya” 

hamkorligida  tashkil  etilgan  “Uzsharbat”  qo’shma  korxonasi  bo’lib,  bu  qo’shma 

korxona  tabiiy  sharbat  va  yaxna  ichimliklarni  quyish  va  qadoqlashni  amalga 

oshirmoqchi.  Loyihaning  maqsadi  -  zamonaviy  yangi  texnika  va  texnologiya 

asosida mevali sharbatlarni ishlab chiqish orqali o’zining sifatli mahsulotlari bilan 

ichki bozorni ta’minlash va eksport qilishdan iboratdir.  

O’zbekiston  qishloq  xo’jaligi  mahsulotlarini  turli  xillarini,  ya’ni  ularning  bir 

qismini  oladigan  bo’lsak,  shirin-sharbat  mevalarni  etishtirish  bo’yicha  etarli 

darajada malakaga egadir. Shu sababli bu loyihani tannarxi arzon va sifatli bo’lishi 

hamda jalb qilingan mablag’larini tez qaytarilishi va korxona foydasini ko’payishi 

hamda ichki bozorda o’z o’rnini topishida kafolat vazifasini o’taydi. O’zbekistonda 

qishloq  xo’jaligi  mahsulotlarini  qayta  ishlash  sohasida  juda  katta  imkoniyatlar 

mavjud.  Jumladan  mevali  sharbatlarni  qayta  ishlashda  ham  yuqori  sifat  va  past 

darajadagi tannarx “Uzsharbat”  qo’shma korxonasi uchun o’z qo’yilmalarini qisqa 

muddatda  qoplashga  va  O’zbekiston  Respublikasi  bozorlarida  munosib  o’rin 

egallashlariga  imkon  yaratadi.  Ushbu  ishlab  chiqarishga  asoslangan  tamoyillar 

jahonning  ko’pgina  davlatlarida  o’zining  foydaliligi  va  iste’molchilarning 

talablariga javob bera olishligi tasdig’ini topdi. Ushbu ishlab chiqarishning tashkil 

topishi  “Uzsharbat”    qo’shma  korxonasi  strategiyasi  bilan  uzviy  bog’liq,  chunki 

ushbu qo’shma korxona oldindan respublikaning ichki bozorlarini birinchi darajali 

iste’mol  tovarlari  bilan  to’ldirish,  ish  o’rinlari  yaratishni  rejalashtirgan  edi.  O’z 

daromadlarini shu maqsadga yo’naltirishlariga quyidagilar sabab bo’ldi: 

---

 

 

-  xom-ashyo  va  tayyor  mahsulotni  saqlash  natijasida  yuzaga  keladigan 

muomala  xarajatlarini  qisqartirish  va  shu  orqali  tannarxni  pasaytirish  hisobiga 

xarajatlarini tez qoplash; 

- etarli malakani mavjudligi va xom-ashyo bilan ta’minotni yaxshiligi. 

Ushbu  dasturni  amalga  oshirish  uchun  “Uzsharbat”  qo’shma  korxonasi 

rahbariyati  tomonidan  «Tehno.co»  firmasi  bilan  shartnoma  imzolangan.  Shu 

shartnomaga  asosan,  ushbu  kompaniya  ishlab  chiqarishni  tashkil  etish  uchun 

asosiy  vositalarni  etkazib  kelish,  uni  montaj  qilish,  personallarni  o’qitish  va 

kompleks  ishga  tushgan  paytdan  boshlab  bir  oy  ichida  kafolatni  o’z  zimmasiga 

olgan. 

Ishlab chiqarilayotgan tayyor mahsulotning sotish rejasi faqatgina ichki bozor 

uchun emas, balki qiziqqan barcha xorijiy kompaniyalarga sotish ko’zda tutilgan. 

O’z  navbatida,  “Uzsharbat”    qo’shma  korxonasi  ishlab  chiqarishni 

tashkillashtirishdagi  barcha  xarajatlarni  o’z  hisobidan  bajaradi.  Loyihani  bunyod 

etish  uchun  “Uzsharbat”  qo’shma  korxonasiga  2600  m2  maydon  ajratib  berildi. 

Bino  va  inshootlar  quyidagilardan  iborat:  ma’muriy  korpus;  omborxona;  ishlab 

chiqarish  inshoot;  transformator  stantsiyasi  va  boshqalar.  Texnologiya  asbob-

uskunalarni  etkazib  beruvchi  «Tehno.co»  firmasi  tomonidan  taklif  etilayotgan 

uskunalar o’zining zamonaviyligi bilan xususiyatlanadi. 

Firma  xaridorlar  talablarini  inobatga  olgan  holda  hamda  mahalliy 

xususiyatlarga  bog’liq  holda,  uskunalarning  ayrim  qismlari  yakka  tartibdagi  reja 

bo’yicha tayyorlanadi. Bu mahsulot assortimenti va sifatini oshiradi.