O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi toshkent temir yo'l muhandislari instituti

7.5-rasm. Himoyalash uchun nol simiga ulash.
Bunda avvaldan erga ulab qo’yilgan nol simiga mashinalarning tok yurmaydigan qismlari o’tkazgich orqali ulanadi.

Sabablari: ma`lumki tuproq har turlidir, qumloq, sof tuproq, nam tuproq, quruq, toshloq, granitli va h.k. Аlbatta ularning qarshiligi har xil. Shuning uchun qarshiligi katta bo’lgan erlarda bir erdan ( masalan transformatorda) nol simni erga ulab boshqa barcha mashinalarni shu nol simiga ulash qulayroqdir. (7.6-rasm)

7.6-rasm. Himoyalash uchun uzib qo’yish.
Elektr uskunalarida kishini tok urish xavfi paydo bo’lganda avtomatik ravishda o’chirib qo’yish sistemasidir. (7.7-rasm)


7.7-rasm.
Himoya vositalari va asboblari. Elektr uskunalarini boshqaruvchi ishchini elektr toki urishidan himoya qilish uchun quyidagi vositalar va asboblar qo’llanadi.

1. 
   Ixotalovchi- kishini tok o’tayotgan qismlardan to’sadi, ixotalaydi. Masalan: dielektrik qo’lqoplar, kalishlar, botilar, rezina gilamlar, poyondozlar, tagliklar, shtanga va qisqichlar dastagi tok o’tkazmaydigan qilib ishlangan asboblar.
   
2. 
   Kuchlanish ko’rsatkichlar.
   
3. 
   Ko’chma va vaqtinchalik erga ulovchilar, to’sqichlar va ogohlantiruvchi plakatlar.
   
4. 
   Himoyalovchi vositalar: ko’zoynaklar, gazniqoblar, raspiratorlar va h.k.
   
5. 
   Balandda ishlash mo’ljallangan moslamalar, stremyanka narvonlar, monterlar tirnoqlari (oyoqqa bog’lab stolbaga chiqadigan asbob), monter kamarlari va h.k.
   

7.8-rasm.

4.