O'zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta-maxsus ta’lim Vazirligi Toshkent Davlat stomatologiya institute Buxoro filiali

Professor Alyavi Anis Lyutfullaevich 
ilmiy 
yo’nalishlari “Arterial gipertoniya”, “Miokard infarkti”, 
“Tibbiyot reabilitatsiyasi” muammolarini o’rganishga 
qaratilgan. 
Professorning 
ilmiy 
izlanish 
ishlari 
dolzarbligi jihatidan hamda muammolarni bartaraf 
etishda keng diapozonda amaliyotda ishlatiladi. Uning 
yaratgan ilmiy maktabi arterial gipertoniya, yurak ishemik kasalligi, 
surunkali yurak yetishmovchiligi kabi kasalliklarni zamonaviy 
diagnostika usullari va patogenetik davo va bemorlar reabilitatsiyasi 
muammolarini 
tekshirish 
samaradorligiga yo’naltirilgan. A.L. 
Alyavining boshqaruvi ostida Respublikada shoshilinch tibbiy yordam 
tizimida o’tkir miokard infarkti kasalligiga chalingan bemorlarga 
koronarografik tekshirish yo’lga qo’yilgan bo’lib, koronar tomirlar 
angioplastikasi va stentirlash (stent-qo’yish) yo’lga qo’yildi. Professor 

---

12 
A.L. Alyavining 500 dan ortiq ilmiy ishlari, jumladan 6 monografiya, 
20 dan ziyod metodik qo’llanmalar va ishlanmalari mavjud bo’lib, 
shundan 65 dan ziyod chet ellarda chop etilgan. 
Bemorlarni klinik tekshirish usullari va ichki 
kasalliklarning umumiy semiologiyasi. 
Mavzuning maqsadi
: Bemor haqida ma’lumot yig’ish, alohida 
so’rab-surishtirish, bemorning shikoyatlari, kasallik hamda hayot 
anamnezining ahamiyati, ko’zdan kechirish qoidalari to’g’risida 
tushuntirib berish.
Tayanch atama va iboralar: 
Asosiy va qo’shimcha shikoyatlar 
(interragatsio), anamnez morbi, anamnez vitae, inspektsio, stupor, sopor, 
koma, bemorning faol, passiv, majburiy holati, antropometriya, 
termometriya, konstitutsiya, palpatsiya, perkussiya, auskultatsiya. 
Mavzu bayoni: 
Bemorlarni tekshirish vaqtida tibbiy xodimlar tibbiyot deontologiya 
qonun qoidalariga asoslanishi lozim. Bemorlarni tekshirish vaqtida yoki 
so’rab surishtirishda muloqot ko’nikmalaridan foydalaniladi. Bemorlar 
bilan to’g’ri muloqotda bo’lsa, yaxshi munosabat o’rnatsa bemorlar 
albatta o’z muammolarini to’la to’kis tibbiy xodimga aytadilar va 
shundagina kasallik to’g’risida to’la ma’lumot to’plash mumkin. To’liq 
ma’lumot to’plagan xodimgina aniq diagnoz qo’yadi va bemorni 
ishonchiga kirib, kasallikni asoratsiz davolay oladi.