O'zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta-maxsus ta’lim Vazirligi Toshkent Davlat stomatologiya institute Buxoro filiali

21-surat
. uchun necha marta bir chuqur nafas olib chiqariladi, 
SARSTEDT konteyneri
shundan so’ng kuchli yo’talib balg’am 

---

71 
konteynerga tuflanib, konteyner og’zi yaxshilab yopiladi va 
laboratoriyaga tekshirishga yuboriladi.
Balg’amning umumiy xususiyati. 
Balg’amning konsistensiyasi, 
rangi, ajralish miqdori va vaqti, hidi ahamiyatli. Miqdori bir nеcha 
millilitrdan litrgacha bo’lishi mumkin. Xarakteriga ko’ra; 1)
shilliqli, 2) yiringli, 3) sеrozli, 4) qonli, 5) aralash xillarga bo’linadi.
1) Shilliqli balg’am rangsiz, yopishqoq bo’ladi. Yiringli balg’am 
yashil tusli, sassiq hidli, qonli, suyuq, bazida ancha quyuq bo’ladi. 
O’pkada yiringli joylar bo’lganda va yiring plеvrani yorib chiqqanda 
uchraydi. Sеrozli balg’am suyuq, ko’pikli bo’ladi, bu o’pkada 
dimlanish va shish paydo bo’lganda uchraydi. Qonli balg’am ko’p 
yoki oz miqdordagi o’zgarmagan qon yoki rangi o’zgargan qon 
ko’rinishga ega bo’ladi. O’zgargan qon saqlovchi shilliqli balg’am
zangsimondir. Qonli balg’amning mavjudligi o’pkada dеstruktiv, 
yani o’pka to’qimasini zararlovchi, parchalovchi jarayon borligini 
yoki o’pka kapilyarlarida dimlanish borligini ko’rsatadi. Balg’am 
xarakteriga ko’ra aralash turi ham bor: sariq tusdagi shilliqli-yirinqli 
balg’am; sеrozli yiringli balg’am, bu xil balg’am malum vaqt 
turgandan so’ng uch qavatga bo’linadi: ustidagisi-shilliq aralash 
balg’am, o’rtadagisi - suyuq, sеrozli balg’am, pastdagisi - yiringli 
balg’am; pastki qavat xira massa sifatida ko’rinadi. Balg’am 
tarkibida Sharko-Leyden kristallari, Kurshman spirallari ko’rish 
mumkin; 4) exinokokk pufakchalari; 5) aktinomikoz donachalariga; 
6) balg’am bilan ajralgan yot narsalarni ham uchratish mumkin. 
Mikroskopik tekshirish. 
Normada mikroskopiyada lеykotsit, 
eritrotsitlar, yassi epitеlial xujayralari va shilliq iplari ko’rinadi. 
Odatda 
ko’p topilgan balg’amda uchlari o’tkir Sharko-Lеydеn 
kristallari-yaltiroq oktaedrlar ham uchraydi. Hozirgi tushunchaga ko’ra 
ular 
eozinofillar 
parchalanganda 
ajralib 
chiqadigan 
oqsil 
mahsulotlaridan paydo bo’ladi. 
Balg’am mikroskopiya qilinganda muhim ahamiyatga ega bo’lgan 
quyidagi gram musbat mikroblarni ko’rish mumkin: pnеvmokoklar yoki
diplokoklar: odatda ularning atrofida yaltiroq qobig’i bo’ladi. Kox 
tayoqchalarini ham ko’rish mumkin.