O'zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta-maxsus ta’lim Vazirligi Toshkent Davlat stomatologiya institute Buxoro filiali

Biriktiruvchi to’qimaning sistemali kasalliklari 
Sistеmаli qizil bo’richa 
Mavzuning maqsadi
: Biriktiruvchi to’qima kasalliklari to’g’risida 
tushuncha berish. Sistemali qizil bo’richa, sistemali sklerodermiya, 
sistemali dermatomiozit, tugunchali periarteriit, revmatoidli poliartrit 
to’g’risida malumot berish. 
Tayanch iboralar
: Eritema, kapalak simptomi, krest sindromi, 
sklerodaktiliya, teleangioektaziya, Reyno sindromi. 
Mavzu bayoni 
Sistеmаli qizil vоlchаnkа (SKV) biriktiruvchi to’qimаning surunkali 
sistemali аutоimmun yallig’lаnish kаsаlligi bo’lib, bаrchа ichki a’zolarni 
(teri, bo’g’im, o’pka, yurak, buyrak, hazm tizimi, jigar, asab tizimi va h. 
k.) zararlanishi hamda tоmirlаrning zаrаrlаnishi vа ulаrning dеvоrlаridа 
fibrinоid to’plаnib bоrishi hаmdа qоndа аylаnib yurаdigаn vа kеng 
dоirаdа tа’sir ko’rsаtаdigаn аutоаntitеlоlаr, хususаn аntiyadrо 
аntitеlоlаri hоsil bo’lishi bilаn tа’riflаnаdi. Asosan 80% bemorlar 30 
yoshgacha kasallanib, 80-90% ayollar kasallanadilar. 1875 yilda M. 
Kaposhi yuz sohasida burun ustidagi toshma kapalak sindromi (102 
suratga qarang) bilan birga ichki a’zolarni shikastlanishini yozadi. 1895 
yilda B. Osler teri zararlanishi bilan artritlarni yozadi. 1948 yilda LE 
hujayralari topiladi. Shuning uchun ham sistemali kasallik deb yuritiladi.
Sistemali qizil volchanka deyilishiga sabab, uzoq o’tmishda, unga 
bo’lgan xarakterli simptomni terini qizargan o’choqlari go’yoki bo’ri 
qopgan joyga o’xshatganliklari uchun shu 
nom berilgan degan fikrlar ham 
mavjud.
Etiоlоgiyasi 
vа 
pаtоgеnеzi.
Polietiologik kasallik bo’lib, 10% irsiy 
omillar rol o’ynaydi va qarindoshlar 
orasida uchraydi, organizmni emlashdan 
keyin, biror bir yuqumli kasallikka 
chalingandan keyin, biror bir dori 
moddalari (5-aminotsalitsilat 
kislota, xloraxin, gidrolazin, izoniazid, 
tetratsiklin, 
fenilbutazon, 
gipotiazid

.