O'zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta-maxsus ta’lim Vazirligi Toshkent Davlat stomatologiya institute Buxoro filiali

Tug’ma va
 
orttirilgan yurak nuqsonlari diagnostikasi 
Mavzuning maqsadi:
Orttirilgan yurak nuqsonlari diagnostikasi, 
gemodinamikaning buzilishi, sub’ektiv va ob’ektiv tekshiruvlari 
to’g’risida tushuncha berish. 
Tayanch atamalar:
mitral qopqoq, aortal qopqoq, qopqoqlar 
stenozi, qopqoqlar yetishmovchiligi, chap bo’lmacha, chap qorincha, 
gipertrofiya, tonlarning susayishi, kuchayishi, gipertenziya, sistolik va 
diastolik shovqin, galop ritmi, bedona ritmi. 
Tug’ma yurak nuqsonlariga
bo’lmachalar aro to’siq defekti, 
qorinchalar aro to’siq defekti, ochiq arterial (Batalov) protoki, Fallo 
tetradasi va pentadasi kiradi. 
Ochiq arterial (Batalov) protokida
o’pka arteriyasi bilan aorta 
orasida deffekt bo’lib, doima qon katta qon aylanish doirasidan kichik 
qon aylanish doirasiga tushib tiradi. Bu yurakka zo’riqish berib turadi, 

---

188 
ayniqsa chap qismiga. Bemorlar jismoniy zo’riqishni ko’tara olmaydilar, 
o’sishdan orqada qoladilar. Palpatsiyada yurak turtki zarbi maydoni 
kengayib chapga siljiydi. Perkussiyada chap qorincha gipertrofiyasi, 
kechki bosqichlarida o’pka arteriyasi kengayishi kuzatiladi. 
Auskultatsiyada sistola va diastola vaqtida shovqin eshitiladi, ayniqsa 
sistola oxirida yaxshi eshitiladi. Eshitilish joyi II qovurg’a oralig’i to’sh 
suyagidan chapda. Puls bosimi katta, sistolik bosim baland va diastolik 
bosim past. 
Fallo tetradasi. 
Fallo tetradasi tarqalgan yurak tug’ma paroklaridan bo’lib, bolalarda 
bolalikdan teri qoplamlarini tsianozi bilan kechadi. Fallo tetradasi to’rta 
komponentdan iborat.
Qorinchalar aro to’siq defekti; 
O’pka arteriyasi stenozi; 
Aortani dekstra pozitsiyasi; 
O’ng qorinchani kompensator gipertrofiyasi; 
Bemorlarda doimiy hansirash, doimiy charchash, fizik kuchlanishni 
ko’tara olmaslik, bosh og’rig’i, ish qobiliyatini susayishi kabi 
simptomlar bezovta qiladi. Bemorlar ko’zdan kechirilganda teri va 
shilliq qavatlar, lablari tsianozini, barmoqlari Gippokrat barmoqlari 
(baraban tayoqchasimon), fizik rivojlanishidan orqada qolganligini, 
yurak do’ngligini ko’rishimiz mumkin. Perkussiyada o’ng qorincha 
gipertrofiyasi aniqlalanadi. Auskultatsiyada II-III qovurg’a oralig’ida 
to’sh suyagidan chapda baland sistolik shovqin eshitiladi. Diagnostikasi 
EKG, EXOKG dopler bilan, rentgenoskopiya va grafiya yaxshi malumot 
beradi. Qonning umumiy tahlilida eritrotsitoz, EchT ning ko’tarilishi 
kuzatiladi. Asorati-o’ng qorincha yetishmovchiligi, tromboflebitlar. 
Davolash xirurgik usul samarali.