O'zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta-maxsus ta’lim Vazirligi Toshkent Davlat stomatologiya institute Buxoro filiali

Ko’zdan kechirish.
Bemorlar bolalikdan kasallansa jismoniy 
rivojlanishidan orqada qoladi, teri osti yog’ qavati sust rivojlangan. 
Bemorlarda tsianoz va yuzlari biroz shishgan, ko’krak qafasi 
emfizematoz, barmoq uchlari baraban tayoqchasimon va tirnog’i soat 
shishasiga o’xshash bo’ladi. 
Perkussiyada
bronxoektazga uchragan 
bronx yirik bo’lsa timpanik tovush eshitiladi. 
Auskultatsiytada
remissiya davri quruq va xuruj davri kichik va o’rta kalibrli nam 
xrillashlar eshitiladi. 
Rentgenografiyada
o’pka rasmi kuchaygan, 
yacheykali bo’ladi, kengaygan bronxlar proektsiyasi yorug’ bo’ladi. 
Bronxografik tekshiruv yaxshi malumot beradi va bronxlarni har xil 
kengaygan qismlarini ko’rishimiz mumkin. Bronxoskopiyada ham 
kengaygan bronx daraxtlarini ko’rishimiz mumkin. 
Asorati. 
O’pkadan 
qon ketish, o’pka abtsesi va gangrenasi, plevra empiyemasi hamda 
buyrak va jigar alteratsiyasi va amiloidozi, nafas va yurak 
yetishmovchiligi. 
Bronxoektazlar tug’ma ham bo’lishi mumkin.
Autosom retsesiv 
yo’l orqali avloddan avlodga o’tadi va bu Zivert-Kortagener sindromida 
uchlik simptom bilan namoyon bo’ladi. Bular bronxoektazlar, surunkali 
sinusitlar polipozlar, rinoreyalar bilan va ichki organlarning teskari 
joylashivi (situs viscerum inversus) dir.
1902 yilda Kievlik shifokor 
A.K. Zivert 21 yoshli erkakda qorin ichki organlarning teskari 

---

123 
joylashuvi bronxoektaz bilan va yuqori nafas yo’llari nuqsonlari bilan 
(egarsimon tanglay, burun to’siqlari qiyshayishi, siqilgan hiqildoq) 
ushbu kasallik namoyon bo’lganligi to’g’risida malumot berdi. 1933 yil 
Shveytsariyalik terapevt Kortagener shunday patologiyani oilaviy 
holatlar kuzatilganligi to’g’risida elon qildi. Kortagener bemorlarda 50-
60% holatlarda kipriklar disfunksiyasi borligini takidladi.