O'zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta-maxsus ta’lim Vazirligi Toshkent Davlat stomatologiya institute Buxoro filiali

Klinikasi.
Bemorlar umumiy darmonsizlik, chap qovurg'a ostida 
og'irlik va og'riq sezish, ko'p terlash, subfebril isitma ba’zan 37,5-39 Cº, 
tez charchash, milklarning qonab turishidan shikoyat qiladilar. Tekshirib 
ko'rilganda taloqning anchagina kattalashganligi (taloq ham suyak 
ko'migi singari mieloid metaplaziyaga uchraydi) va juda kattalashib 
chanoqgacha tushadi: ko'ndalangiga 40 sm gacha, og'irligi 7 kg gacha 
yetadi, shuning uchun chap qovurg’a ostida taloq kapsulasi cho’zilishi 
munosabati bilan og’riq va og’irlik sezadilar, bu og’riqlar chap biqin, 

---

544 
chap elkaga beriladi, chuqur nafas olish aktida kuchayadi. Taloqda 
infarkt rivojlansa og’riq nafas olish aktida kuchayadi. Qorinning 
kattagina qismini egallaydi, limfa tugunlar ham kattalashadi, teri 
qoplamlari 
oqarib 
ketadi, 
bemor 
oriqlaydi. 
Mieloid 
to’qima 
giperplaziyasi tufayli suyaklarda og’riq paydo bo’ladi. Ichki a’zolarda 
myeloid infiltratlar bo’lishi munosabati bilan hazm trakti tomonidan 
dispeptik holatlar namoyon bo’ladi, o’pka va plevra infiltrati natijasida 
yo’tal bo’ladi. Terminal davrda anemiya natijasida hansirash, 
gipoproteinemik shishlar paydo bo’ladi va trombotsitopeniya natijasida 
gemoragik asoratlar yuzaga keladi.
Jigar ham kattalashadi. Leykemik infiltratlar hosil bo’lishi 
munosabati bilan yurak sohasi og’rishi, aritmiyasi, o’pkada pnevmoniya 
(ikkilamchi infeksiya tufayli) rivojlanadi. Kasallikning terminal davrida 
bemorning ahvoli birdaniga yomonlashib, ko’p terlash, tana harorati 
ko’tarilishi, suyaklar va bo’g’imlarda kuchli og’riq paydo bo’ladi. Bu 
davrda gemorragik sindrom belgilari namoyon bo’ladi. O’smali o’sish 
jarayoni suyak ko’migidan tashqarida tarqaladi. Bosh va orqa miya, nerv 
qobiqlari shikastlanishi munosabati bilan nevrologik simptomlar yuzaga 
chiqadi. Nerv qobiqlarida leykemik infiltratlar bo’lib, radikulyar 
og’riqlar paydo bo’ladi. Teri osti infiltratlari kuzatiladi, limfa 
tugunlarida sarkomali o’sishlar bo’ladi. Shilliq qavatdagi infiltratlar, 
ulardagi nekrotik yaralarga va qon quyilishlarga olib keladi. Terminal 
davrda infektsion asoratlar rivojlanib bemorlar o’limiga sabab bo’ladi.