O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi tosnkent moliya instituti

Affin  tizimidagi  Sezar  usulida  har  bir  harfga  almashtiriluvchi  harflar 

maxsus  formula  bo‘yicha  aniqlanadi:  at+b  (mod  m),  bu  yerda  a,b  —  butun 

sonlar, 0≤a, b
Тayanch  so‘zli  Sezar  usulida  siljitish  bilan  birgalikda  tayanch  so‘z 

qo‘llaniladi. Тayanch so‘zni qo‘llashdan maqsad hosil qilinadigan alifboda harflar 

ketma-ketligini o‘zgartirishdir. 

Kundalik  jarayonda  foydalanuvchilar  ofis  dasturlari  va  arxivatorlarni 

qo‘llab  kelishadi.  Arxivatorlar,  masalan  RkZir  dasturida  ma’lumotlarni  parol 

yordamida  shifrlash  mumkin.  Ushbu  fayllarni  ochishda  ikkita,  ya’ni  lug‘atli  va 

to‘g‘ridan-to‘g‘ri  usuldan  foydalanishadi.  Lug‘atli  usulda  bevosita  maxsus 

fayldan  so‘zlar  parol  o‘rniga  qo‘yib  tekshiriladi,  to‘g‘ridan-to‘g‘ri  usulda  esa 

bevosita belgilar kombinatsiyas i tuzilib, parol o‘rniga qo‘yib tekshiriladi.