O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi tosnkent moliya instituti

 

4.4.4-rasm. Elektron sug‘urta polisini tuzish jarayonlari 

Bugungi kunda eng ommaviy va rivojlangan jamoaviy foydalanishning global 

aloqa  tizimi  Internet  bo‘lib,  2017  yilda  Internet  dunyoning  150dan  ortiq 

mamlakatida  3,5  mlrd.dan  ortiq  foydalanuvchiga  ega.  Har  oyda  tarmoqning 

ko‘lami 7-10 %ga oshmoqda. Internet butun dunyodagi turli muassasalarga tegishli 

turli  axborot  tarmoqlarining  o‘zaro  aloqasini  ta’minlovchi  yadroni  tashkil  etib, 

avval  tarmoq  faqat  fayllar  va  elektron  pochta  xabarlarini  uzatish  muhiti  sifatida 

foydalanilgan  bo‘lsa,  bugungi  kunda  resurslarga  taqsimlangan  kirishning  yanada 

murakkab masalalarini hal etmoqda. Shu bilan birga tarmoqda qidirish funksiyalari 

va  taqsimlangan  axborot  resurslari,  elektron  arxivlarni  qo‘llab-quvvatlovchi 

qobiqlar ham yaratilgan. 

Sug‘urta  kompaniyalarida  axborot  tizimiga  sarflanuvchi  xarajatlarni  AKTga 

egalik  qilishning  birgalikdagi  qiymat  konsepsiyasi  (BQK)    yordamida  baholash 

mumkin.  BQK  ko‘rsatkichi  deganda  sug‘urta  kompaniyasining  sug‘urta  axborot 

tizimlarini tatbiq qilish yo‘lidagi bevosita va bilvosita xarajatlari tushuniladi. 

Sug‘urta  kompaniyasi  axborot  tizimiga  ajratiladigan  bevosita  xarajatlar 

quyidagilardan iborat: 

kapital  xarajatlar,  ya’ni  apparatli  va  dasturiy  ta’minot  xarajatlari;  sug‘urta 

M

ij

oz

 

W

e

b

 s

ay

td

ag

i 

sh

[s

iy

 k

a

b

in

e

t 

Su

g’

ur

ta

 m

ah

su

lo

tla

rig

a 

 b

uy

ur

tm

a 

b

e

ri

sh

бе

ри

ш

 

S

ug’

ur

ta

 ko

m

pa

ni

ya

si

 

2 

Sug’urta 

mukofotini  

to’lash 

Sug’urta 

ko mpaniyasining 

a xborot tizimi 

To’laganlik 

e-pochta 

Haqidagi habarni 

3 

yuborish 

Shaxsiy 

kabinet 

1 

Sug’urta 

polislarining 

reestri 

3 

Sug’urta polisi 

haqida habar  

yuborish 

SMS 

e-pochta 

---

334 

 

Firmalar 

Ташқи 

маълумотлар 

Tezko’r 

M B 

Bo’limlar 

Ma’lumotlarni 

saqlash 

жойи

MBB

T 

M ijozlar

 

Суғурта 

компанияси 

ААТнинг тезкор 

маълумотлар bazasi 

MBBT 

Кўп 

тармоқли

KB

BT 

Lokal tarmoqdagi 

ААТ

Masalalarni 

echuvchi 

axborot  tizimini  boshqarish  bo‘yicha  xarajatlar;  apparatli  va  dasturiy  ta’minotni 

texnik  qo‘llab-quvvatlash  bo‘yicha  xarajatlar;  autsorsing  xarajatlari;  xizmat 

safarlari xarajatlari; 

aloqa xizmatining xarajatlari; xarajatlarning boshqa guruhlari.