O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi tosnkent moliya instituti

4.2.5.-rasm. BPM-tizim texnologik arxitekturasi 

---

293 

 

 

Jarayonli  yondashuvdan  foydalanadigan  boshqa  korporativ  axborot 

tizimlaridan  (ERP,  CRM,  OLAP  tizimlari,  DocFlow)  farqli  ravishda,  BPM 

tizimlarni  faoliyatga  qo‘llash  oson  va  joriy  etgandan  co‘ng  tezda  o‘z  samarali 

natijalarini  bera  boshlaydi.  Menenjerlarga  tashkilotdagi  vaziyatni  kuzatib 

borishning oson va qulay usulini ta’minlab beradi, xizmat ko‘rsatuvchi xodimlarga 

–  mas’uliyatni  aniq  taqsimlash  va  o‘z  ish  vaqtini  samarali  boshqarishga, 

iste’molchilarga  -    yanada  tez  va  sifatli  mahsulot  yoki  xizmatlar  etkazib  berish 

imkoniyatini  beradi.  Biznes-jarayonlarini  avtomatlashtirish  va  boshqarishni 

ta’minlaydigan  axborot  tizimlari  orasida  BPM  tizimlari  korporativ  dasturiy 

ta’minotning uchta toifasi kesishmasidan tashkil topadi. Ushbu toifaga quyidagilar 

kiradi: 

-  hujjatlar  tizimi  –  hujjatlar  oqimini  belgilangan  qoidalarga  muvofiq 

harakatlanishini  kuzatish  imkonini  beradi.  YA’ni,  bunday  tizimlar  hujjatlar  oqimi 

harakatini avtomatlashtiradi; 

-  resurslarni  boshqarish  tizimlari  -  ERP,  CRM  tizimlari  kabi  moddiy  va 

inson  resurslarini  nazorat  qilish  va  boshqarish  imkonini  beradi.  Bunday  tizim 

resurslarni boshqarishni avtomatlashtirib beradi; 

-  CASE  vositalari,  tashkilot  jarayonlarini  modellashtirish  va  tahlil  qilish 

imkonini  beruvchi  ARIS,  BPWin,  ERWin,  Rational  Rose  kabilar.  Bu  tizimlar 

jarayonlarni modellashtirish va yaratishni avtomatlashtiradi.  

BPM tizimlarining bajaridigan funksiyalari uzliksiz kengayib bormoqda. Bu 

esa  ko‘pgina  "an’anaviy"  korporativ  biznesni  qo‘llab-quvvatlash  tizimlarining 

afzalliklarini  o‘zida  jamlashga  olib  keldi.  BPM  tizimlarida  mazkur  tizimlarning 

ayrim  vositalari 

mavjud.  Bundan  tashqari, 

BPM  tizimlari  korporativ 

boshqaruvning  boshqa  tizimlari  bilan  integratsiyalashish  xususiyatiga  ega,  bu 

xususiyat 

tashkilotning 

mavjud 

IT-infratuzilmasiga 

integratsiyalashuvini 

soddalashtiradi va samarali  ishlashiga imkon beradi.