O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi tosnkent moliya instituti

3.3.5 –rasm. Data Mining texnologiyasini qollashning ayrim sohalari

 

 

Voqealar  vaqtida  bog‘liqlik  zanjiri  mavjud  bo‘lsa,  bu  izchillik  deyiladi. 

Masalan,    uy  sotib  olgandan  so‘ng  45%  holatda  bir  oy  davomida  yangi  oshxona 

gazi sotib olinadi, ikki hafta oralig‘ida esa 60% yangi ko‘chib kirganlar muzlatkich 

Obrazni tanib olish 

Neyrotarmoq 

shartnomalari

Statistika 

Samarali hisob-

kitoblar 

tizimi

Ma’lumotlar 

ombori 

Ma’lumotlar bazasi 

nazariyasi 

kitob

Ma’lumotlar 

vizualizatsiyasi 

Ekspert tizimlari 

Axborot bloki 

Operativ tahlilyi qayta 

ishlash 

---

201 

 

va konditsioner bilan ta’minlanadi. 

Tasniflash  yordamida u yoki boshqa ob’ektga  tegishli  guruhni  tasiflovchi belgilar 

aniqlanadi.  Bu  allaqachon  tasniflangan  ob’ektlarni  tahlil  qilish  va  ayrim  qoidalar 

to‘plamini shakllantirish vositasida bajariladi.

 

Klaster  tahlil  qilish  tasniflashdan  ma’lumotlar  guruhi  ilgari  topshirilmagani 

bilan  farq  qiladi.  Klaster  tahlil  qilish  yordamida  Data  Mining  turlicha  va  bir  xil 

bo‘lgan ma’lumotlar guruhini mustaqil ajratadi. 

Topshiriq  berilgan  belgilar  bo‘yicha  topilgan  va  aniq  qoidalar  asosida 

tuzilgan  ma’lumotlar  ixtisoslashtirilgan  dasturiy  vositalar  –  ma’lumotlarni  qayta 

ishlashning statistik paketi yordamida qayta ishlaydi. 

Deyarli  barcha  ma’lum  statistik  paketlarning  so‘nggi  versiyalari  an’anaviy 

statistik  usullar  qatorida  Data  Mining  elementlarini  ham  qamrab  oladi.    Biroq, 

ularga asosiy e’tibor baribir klassik usul – bog‘langan, regressiv, ko‘p omilli tahlil 

va  boshqalar  bilan  qaratiladi.  Misol  tariqasida,  eng  kuchli  va  keng  tarqalgan 

statistik paket sifatida  SAS (kompaniya SAS Institute), SPSS (SPSS kompaniyasi), 

STATGRAJ?HICS. (Manugistics kompaniyasi), WINDOWS uchun STATISTICA, 

STADIA va hokazolarni keltirish mumkin. Bu paketlar muvaffaqiyatlar bilan katta 

bo‘lmagan  va  o‘rtacha  korxonada  qo‘llanishi  mumkin,  katta,  ko‘p  tarmoqli 

kompaniyalar ularni umumiy korporativ tarmoqqa integratsiyalashlari mumkin.